Wednesday, December 23, 2015

රුවන්ඩාව​ - 1



රුවන්ඩාව මධ්‍යම අප්‍රිකාවේ පිහිටි කුඩා රාජ්‍යයකි.

භූමි ප්‍රමානය : වර්ග කිලෝමීටර​ 26,338 (ලංකාව මෙන් 40%)
ජනගහණය : මිලියන 11.26 (ලංකාව මෙන් 56%)
ජනගහණ ඝනත්වය : වර්ග කිලෝමීටරයට​ 445
අගනුවර : කිගාලි
භාෂා : කින්.යාරුවන්ඩා, ප්‍රංශ, ඉංග්‍රීසි
ජනවර්ග : හුටු (85%) ටුට්සි (13%) ට්වා(1%)
ආගම් : කතෝලික (57%) ප්‍රොතෙස්තන්ත (26%) වෙනත් ක්‍රිස්තියානි (11%) මුස්ලිම් (5%)


රුවන්ඩාවේ අසල්වැසි රාජ්‍යයන් වන්නේ කොංගෝව​, උගන්ඩාව​, ටැන්සානියාව සහ බුරුන්ඩි යන රාජ්‍යයන් ය​.
අප්‍රිකාණු මහද්වීපය තුළ රුවන්ඩාවේ පිහිටීම​

යටත් විජිත සමයට පෙර ඉතිහාසය​

රුවන්ඩාවේ මුල්ම මිනිස් ජනාවාස ඇරඹෙන්නේ ක්‍රි.පූ. 3000 දී පමණ ට්වා (පිග්මි) ගෝත්‍රිකයන් එරටට පැමිණීමෙනි. ඉන්පසු හුටු සහ ටුට්සි ලෙස හැඳින්වෙන ජන කණ්ඩායම් ද පසුකාලීනව එරටට සංක්‍රමනය වූහ​. මේ සියළුම ජන කණ්ඩායම් වල එකතුවෙන් බන්.යරුවන්ඩා (රුවන්ඩාවේ මිනිසුන්) නම් සංස්කෘතික ඒකකය නිර්මානය වූ අතර​, ට්වා, හුටු සහ ටුට්සි වරු එය තුළ උප කණ්ඩායම් ලෙස පැවතිනි.

බන්.යරුවන්ඩා වරු කින්.යාරුවන්ඩා නම් එකම භාෂාවක් කතා කළ අතර ඔවුන් ගේ සංස්කෘතිය ද බොහෝ දුරට සමාන විය​. නමුත් ට්වා වරු ජීවනෝපාය ලෙස නියැලුනේ දඩයම වූ අතර ටුට්සි චරු එඬේරුන් ලෙසද හුටු වරු ගොවියන් ලෙසද කටයුතු කළහ​.

ටුට්සි - හුටු බෙදීම ජනවාර්ගික බෙදීමක ලක්‍ෂන මෙන්ම සමාජ​-ආර්ථික බෙදීමක ලක්‍ෂනත් සහිත වූ සංකීර්ණ එකක් විය​. ටුට්සි වරු එඬේරුන් වූ අතර හුටු වරු ගොවියන් වූහ​. නමුත් මෙම දෙපිරිස අතර ආවහ​-විවාහ ඇති වූ අතර​, හරකුන් යම්කිසි ප්‍රමානයක් අත්කර ගැනීමෙන් හුටු වරයෙක්ට ටුට්සි වරයෙක් බවට පත්විය හැකි විය​. එමෙන්ම තමා සතු හරකුන් අහිමි වූ ටුට්සි වරයෙක් හුටු වරයෙක් බවට පත්විය​. විශේෂයෙන්ම ධනවත් ටුට්සි වරු සහ ධනවත් හුටු වරු අතර වෙනස ඉතා අල්ප වූ නමුත්, ධනවත් ටුට්සි වරු සහ දුප්පත් ටුට්සි වරු අතර වෙනස පැහැදිලි එකක් විය​.

එඬේරුන් වූ ටුට්සි වරු ක්‍රමයෙන් අනෙකුත් කණ්ඩායම් දෙකට වඩා ධනය සහ දේශපාලන බලය වර්ධනය කර ගත් අතර​, එකොළොස් වන සියවස වන විට වර්තමාන රුවන්ඩාවට අයත් ප්‍රදේශය රුවන්ඩාව නම් ටුට්සි පාලකයෙක් යටතේ පාලනය වුනු රාජධානියක්ව පැවතිනි. මෙම පාලකයා හඳුන්වන ලද්දේ "ම්වාමි" යන නමිනි.

ට්වා, හුටු සහ ටුට්සි වරු රුවන්ඩාවට දකුණින් පිහිටි ප්‍රදේශ වලට ද සංක්‍රමනය වූ අතර​, එම ප්‍රදේශ බුරුන්ඩි නමින් වෙනම රාජධානියක් ලෙස පැවතුනු අතර​, එහි පාලකයා වූයේද ටුට්සි වරයෙකි. රුවන්ඩාව සහ බුරුන්ඩි දේශපාලනිකව වෙනම ඒකකයන් වුවත්, සංස්කෘතික වශයෙන් සම්පූර්නයෙන්ම පාහේ එකිනෙකාට සමාන විය​.

ම්වාමි වරයා ප්‍රධාන කරගත් මධ්‍යගත පාලන ක්‍රමයක් රුවන්ඩා රාජධානියේ පැවතුනු අතර, ඔහුට උපදෙස් දීමට ජන ප්‍රධානීන් ගෙන් සමන්විත කවුන්සිලයක් විය​. මෙම කවුන්සිලයට හමුදා ප්‍රධානීන් මෙන්ම​, ප්‍රාදේශීය නායකයන් ඇතුළත් විය​. හමුදා ප්‍රධානීන් බොහෝ විට ටුට්සි වරු වූ අතර​, ප්‍රාදේශීය ප්‍රධානීන් හුටු සහ ටුට්සි දෙපිරිසටම අයත් වූහ​.


ම්වාමි කිගේලි රුවබුගිරි සහ ටුට්සි වරුන් ගේ බලය වර්ධනය වීම​

ම්වාමි වරයාගේ බලය වැඩිවීමත් සමඟම ඔහු තමා සතු ඉඩම් තම අනුගාමිකයන් ට පවරා දීමේ සම්ප්‍රදායක් ඇති විය​. මෙම ඉඩම් ලබා ගත් බොහෝ දෙනා ටුට්සි වරු වූයෙන් ක්‍රමයෙන් ටුට්සි වරුන් ගේ ධනය සහ දේශපාලන බලය හුටු වරු අභිභවා වර්ධනය වන්නට පටන් ගත්තේය​. දහ අටවන ශත වර්‍ෂය අග භාගය වන විට ටුට්සි වරු හුටු වරුන්ට වඩා පැහැදිලි බලයක් රුවන්ඩා රාජධානිය තුළ ලබා ගෙන සිටියහ​.

රුවන්ඩා රාජධානියේ ධජය​

1853 දී ම්වාමි වරයා ලෙස කිගේලි රුවබුගිරි පත් විය. ඔහු රණකාමී සහ ප්‍රභල පාලකයෙක් වූ අතර​, ඔහුගේ පාලන සමය තුළ ප්‍රධානියෙක් සතු ඉඩම් වල පදිංචි වීමට සහ වගා කිරීමට නම් වැසියන්ට ප්‍රධානියා වෙනුවෙන් ශ්‍රමය ලබා දීමට සිදුවන පරිද්දෙන් නව නීතියක් හඳුන්වා දෙන ලදී. බොහෝ ප්‍රධානින් ටුට්සි වරු සහ බොහෝ ගොවීන් හුටු වරු වූ නිසා මේ ක්‍රමය යටතේ හුටු වරු ටුට්සි වරුන් ගේ ප්‍රවේනි දාසයන් ගේ තත්වයට පත් කෙරිනි.

මේ වනවිට ජර්මන් ජාතියන් රුවන්ඩාවට පැමිණි අතර​, කිගේලි රුවබුගිරි ඔවුන් ගෙන් ගිනි අවි මිලදී ගෙන තම හමුදාව සන්නද්ධ කළේය​. මෙම ප්‍රභල රුවන්ඩා හමුදාව බටහිරින් පිහිටි කුඩා රාජ්‍යයන් යටත් කර ගනිමින් එම රාජ්‍යයන් තම රාජධානියට ඈඳා ගත්හ​. මෙම නව ප්‍රදේශ වල සිටි ජනතාව රුවන්ඩා රාජධානියට එක් වූ පසු ඔවුන් සැලකුනේ හුටු වරුන් ලෙසිනි. මෙමගින් ද තව දුරටත් තහවුරු වන්නේ හුටු-ටුට්සි යන්න වාර්ගික බෙදීමකට වඩා සමාජ​-ආර්ථික බෙදීමක් බවයි.

කිගේලි රුවබුගිරි 1889 දී මිය යන විට රුවන්ඩාව ප්‍රභල මෙන්ම ශක්තිමත් මධ්‍ය පාලනයක් සහිත සමෘධිමත් දේශයක් විය​. නමුත් ඒ වන විටත් බටහිර යටත් විජිත වාදීන් ගේ අවධානය රුවන්ඩාවට යොමු වී තිබිණි.


කිගේලි රුවබුගිරි


යටත් විජිත සමය​

කිගේලි රුවබුගිරි ගෙන් පසු ම්වාමි තනතුර සඳහා රාජකීය පවුලේ බල අරගලයක් ඇති වූ අතර​, මෙම අරගලයෙන් රාජ්‍යයේ බලය දුර්වල විය​. ජර්මන් ජාතික ගුස්ටාව් ඇඩොල්ෆ් වොන් ගොට්සන් 2500 ක හමුදාවක් සමඟ අප්‍රිකාවට පැමිණෙන්නේ මේ අතරය​.

1890 දී බ්‍රසල්ස් හි පැවති සම්මන්ත්‍රනයකින් වර්තමාන රුවන්ඩාව, බුරුන්ඩි සහ ටැන්සානියාව අයත් ප්‍රදේශය ජර්මනියට පවරා දීමට යුරෝපීය ජාතිහු එකඟ වූහ​. මෙම ප්‍රදේශය හැඳින්වුනේ ජර්මන් නැගෙනහිර අප්‍රිකාව නමිනි. ජර්මන් නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ පළමු ආණ් ඩුකාරයා ලෙස ගුස්ටාව් ඇඩොල්ෆ් වොන් ගොට්සන් 1893 දී රුවන්ඩාවට පැමිනියේය​.

ගුස්ටාව් ඇඩොල්ෆ් වොන් ගොට්සන්

මේ වනවිට රුවන්ඩාවට බටහිරින් පිහිටි කොංගෝව බෙල්ජියමේ යටත් විජිතයක් බවට පත්ව තිබූ අතර​, උතුරින් (වර්තමාන උගන්ඩාවේ) බුගන්ඩා නමින් ප්‍රභල රාජ්‍යයක් පැවතිනි. රුවන්ඩා රාජධානියේ පාලකයන් ගෙන් සමහරක් බෙල්ජිමෙන් සහ බුගන්ඩාවෙන් පැමිණෙන අනතුරට එරෙහිව ජර්මන් වරු සමඟ මිත්‍ර විය යුතු බවට යෝජනා කළ අතර​, තවත් පිරිසක් ජර්මන් වරුන්ට එරෙහිවිය යුතු බවට යෝජනා කළහ​. මෙම බෙදීම ප්‍රයෝජනයට ගත් ජර්මන් වරු රුවන්ඩාව තම අණසකට පත් කළහ​.

නමුත් ම්වාමි වරයා දිගටම බලයේ රැඳුනු අතර​, රුවන්ඩාවේ සාම්ප්‍රදායික සමාජ​-ආර්ථික​-දේශපාලන ව්‍යූහයේ විශාල වෙනසක් සිදු නොවිනි. ජර්මන් වරු පැරණි ක්‍රමය දිගටම පවත්වාගෙන යාමට ම්වාමි වරයාට ඉඩදුන් අතර බදු අය කිරීම පමණක් කළහ​. ඊට අමතරව කතෝලික මිෂනාරි වරු රුවන්ඩා ජාතියනව ක්‍රිස්තියානියට හැරවීමට පටන් ගත්හ​.

ජර්මන් නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ ධජය​


Monday, November 16, 2015

සිරියානු අර්බුධය​



මේ සටහන ඉතාමත් සංකීර්න දේශපාලන තත්වයක් වන සිරියානු අර්බුධය පිළිබඳ කෙරෙන සටහනකි. මෙය කිසිසේත්ම එම සංකීර්න අර්බුධය පිළිබඳ දේශපාලන විග්‍රයහක් නොව​, සිදු වන්නේ කුමක්දැයි අවබෝධ කරගැනීම පිණිස තැබෙන සරළ මග පෙන්වීමකි.

සටන් වදින පාර්ශව​


මුලින්ම බැලිය යුත්තේ සටන් වදින පාර්ශන මොනවාද යන්න දෙසය​. අවබෝධ කරගත යුතු වැදගත්ම කරුණ සිරියානු අර්බුධය යනු බහු-පාර්ශවීය යුද්ධයක් යන්නයි. එනම් මෙය පැහැදිලිව දෙපිළ බෙදුනු දෙපිරිසක් අතර කෙරෙන යුද්ධයක් නොව විවිධ පාර්ශවයන් අතර කෙරෙන යුද්ධයක් බවත්, ඒ ඒ පාර්ශවයන් අතර විවිධ මට්ටමේ ගැටුම් සහ මිත්‍ර ගිවිසුම් ඇති බවත් ය​.

සියළුම පාර්ශවයන් ප්‍රධාන කණ්ඩායම් හතරකට වර්ග කළ හැක​.
1. ෂියා වරු
2. සිරියානු කැරලි කරුවන්
3. කුර්දි වරු
4. ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය

ඒ ඒ පාර්ශව වලට අයත් කණ්ඩායම් ගැන විස්තරයක් පහත දැක්වේ

1. ෂියා වරු


සිරියානු අරාබි ජනරජය​

භාවිතාවන නම : සිරියාව​
නායකයා : ජනාධිපති බෂාර් අල්-අසාද්
බල ප්‍රදේශය : බටහිර සිරියාව​
දේශපාලන ස්ථාවරය : ඓහික අරාබි ජාතිකවාදය​
ආගම : ෂියා ඉස්ලාම්

සිරියානු රජය​. සිරියාව ප්‍රධාන වශයෙන් සුන්නි ඉස්ලාමීය රටක් වුවද​, සිරියානු රජයේ බලය ඇත්තේ ෂියා මුස්ලිම් වරුන්ටය​. සිරියාව බටහිර විරෝධී සහ ඊශ්‍රායල් විරෝධී ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරයි.

ජාතික ආරක්‍ෂක හමුදාව​

භාවිතාවන නම : ෂබීහා
බල ප්‍රදේශය : බටහිර සිරියාව​
දේශපාලන ස්ථාවරය : අසාද් වාදී
ආගම : ෂියා ඉස්ලාම්, ක්‍රිස්තියානි

ෂියා මුස්ලිම් සහ ක්‍රිස්තියානි ජන කොටස් අතරින් සැදුම් ලත් සිරියානු රජයට පක්‍ෂපාතී මිලීෂීයා හමුදාවක්


ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජය​

භාවිතාවන නම : ඉරානය​
නායකයා : අයතුල්ලා සයියෙද් අල් කමේනි
බල ප්‍රදේශය : ඉරානය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : ෂියා ඉස්ලාමීය පාලන ක්‍රමයක්
ආගම : ෂියා ඉස්ලාම්

ඉරාන රජය​. සිරියානු රජයේ ප්‍රධානම මිතුරු රාජ්‍යය​. සිරියාවට ප්‍රධානම වශයෙන් යුධ ආධාර ලැබෙන්නේ ඉරානයෙනි. සිරියානු රජය ෂියා මුස්ලිම් වරුන් ගෙන් සමන්විත වන නිසා සහ සිරියාවේ ඊශ්‍රායල් විරෝධී ප්‍රතිපත්ති නිසා ඉරානය සිරියාවට සහය දේ.

රුසියානු ෆෙඩරේෂනය​

භාවිතාවන නම : රුසියාව​
නායකයා : ජනාධිපති ව්ලැඩ්මීර් පුටින්
බල ප්‍රදේශය : රුසියාව​
දේශපාලන ස්ථාවරය : රුසියානු ජාතිකවාදය​
ආගම : රුසියානු ඕකඩොක්ස් ක්‍රිස්තියානි

රුසියානු රජය​. සිරියානු රජයේ මිතුරු රාජ්‍යයක්. රුසියානු නාවුක කඳවුරක් සිරියාවේ පිහිටා තිබේ. රුසියාව ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයට සහ අනෙකුත් සිරියානු කැරලි කරුවන්ට එරෙහිව ගුවන් ප්‍රහාර එල්ල කරයි.

හෙස්බොල්ලා

භාවිතාවන නම : හෙස්බොල්ලා
නායකයා : සයියිඩ් හසන් නසරල්ලා
බල ප්‍රදේශය : දකුණු සහ නැගෙනහිර ලෙබනනය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : ෂියා ඉස්ලාමීය ජාතිකවාදී
ආගම : ෂියා ඉස්ලාම්

ලෙබනනය මූලික කරගත් ෂියා ඉස්ලාමීය ගරිල්ලා සංවිධානයක්. සිරියානු රජය ෂියා මුස්ලිම් වරුන් ගෙන් සමන්විත වන නිසා සහ සිරියාවේ ඊශ්‍රායල් විරෝධී ප්‍රතිපත්ති නිසා. හෙස්බොල්ලා වරු සිරියාවට සහය දේ.

ඉරාක ජනරජය​

භාවිතාවන නම : ඉරාකය​
නායකයා : හයිදර් අල්-අබාදි
බල ප්‍රදේශය : දකුණු සහ නැගෙනහිර ඉරාකය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : ෂියා ඉස්ලාමීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය​
ආගම : ෂියා ඉස්ලාම්

ඉරාක රජය​. ඉරානයේ මිතුරු රාජ්‍යයක්. ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයට එරෙහිව සටන් කිරීමට ඉරාකය සිරියාව සහ ඉරානය සමඟ එක්ව ක්‍රියා කරයි.



2. සිරියානු කැරලි කරුවන්


සිරියානු විප්ලවීය සහ විපක්‍ෂ බලවේගයන් ගේ ජාතික එකමුතුව​​

භාවිතාවන නම : සිරියානු විපක්‍ෂය​
නායකයා : කාලෙද් කෝජා
බල ප්‍රදේශය : උතුරු සිරියාව සහ දකුණු සිරියාවේ සමහර ප්‍රදේශ​
දේශපාලන ස්ථාවරය : අසාද් විරෝධී
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

අසාද් රජයට විරුද්ධ විවිධ කණ් ඩායම් රැසකින් සමන්විත එකමුතුවක්. මෙහි සාමාජික සංවිධාන වල දේශපාලන ස්ථාවරයන් එකිනෙකින් විශාල වශයෙන් වෙනස් වේ. සමහර කණ්ඩායම් ප්‍රජාතන්‍ත්‍රවාදී වන අතර සමහර කණ්ඩායම් ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් වේ. නිදහස් සිරියානු හමුදාව මෙහි බලවත්ම සාමාජිකයා වේ.

ජායිෂ් අල්-ෆතාහ් (විජයග්‍රහනයේ හමුදාව)

භාවිතාවන නම : සිරියානු ඉස්ලාමීය පෙරමුණ​
නායකයා : අබු යාහියා අල්-හමාවි
බල ප්‍රදේශය : උතුරු සිරියාව​
දේශපාලන ස්ථාවරය : සුන්නි ඉස්ලාමීය අන්තවාදය​
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

සුන්නි ඉස්ලාම් අන්තවාදී කණ් ඩායම් රැසක එකමුතුවක්. අහ්.රාර් අෂ්-ෂාම් සංවිධානය මෙහි බලවත්ම සාමාජිකයා වන අතර​, අල්-කයිඩා සංවිධානයේ සාමාජික සංවිධානයක් වන අල්-නුස්‍.රා පෙරමුණද මෙහි සාමාජිකයෙකි. සිරියානු විපක්‍ෂය සමඟ සමහරවිට ඒකාබද්ධව කටයුතු කරයි.


බටහිර රටවල්

භාවිතාවන නම : බටහිර රටවල්
නායකයා : ඇමරිකන් ජනාධිපති බරක් ඔබාමා
බල ප්‍රදේශය : බටහිර ලෝකය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : ධනවාදය
ආගම : කතෝලික සහ ප්‍රොතෙස්තන්ත ක්‍රිස්තියානි

ඇමරිකාව සහ ප්‍රංශය ප්‍රමුඛ බටහිර රටවල් විසින් අසාද් රජයට එරෙහිව සිරියානු විපක්‍ෂයට සහ වෙනත් ඉස්ලාමීය අන්තවාදී සංවිධාන වලට ආධාර ලබා දේ.

ඊශ්‍රායල රාජ්‍යය​

භාවිතා වන නම : ඊශ්‍රායලය​
නායකයා : අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්හායු
බල ප්‍රදේශය : ඊශ්‍රායලය​​
දේශපාලන ස්ථාවරය : සයොන් වාදය​
ආගම : යුදෙව්

ඊශ්‍රායල් රජය​. ඊශ්‍රායලය විසින් සමහර අවස්ථා වලදී හෙස්බොල්ලා ගරිල්ලන්ට සහ ඔවුන් සමඟ සිටින සිරියානු හමුදාවන්ට එරෙහිව පහර දේ.

ගල්ෆ් අරාබි රටවල්

භාවිතා වන නම : ගල්ෆ් අරාබි රටවල්
නායකයා : සවුදි අරාබි රජ සල්මන් බින් අබ්දුල්ලාසිස්
බල ප්‍රදේශය : අරාබි ගල්ෆ් කලාපය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : සුන්නි ඉස්ලාමීය වහාබි වාදය​
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

ගල්ෆ් අරාබි රටවල් වන සවුදි අරාබිය, එක්සත් අරාබි එමීර්, බහරේන්, කටාර් රාජ්‍යයන් ෂියා මුස්ලිම් වරුන්ට එරෙහිව සුන්නි ඉස්ලාමීය කැරලි කරුවන්ට සහය දෙයි.

තුර්කි ජනරජය​

භාවිතාවන නම : තුර්කිය​
නායකයා : ජනාධිපති රෙසෙප් තායිප් එර්දොගාන්
බල ප්‍රදේශය : තුර්කිය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : ඓහික තුර්කි ජාතිකවාදය​
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

කුර්දි වරුන්ට එරෙහිව තුර්කිය සටන් කරයි. සමහර විට තුර්කිය සිරියානු කැරලි කරුවන්ට සහ ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයට සහය දේ.




3. කුර්දි වරු


බටහිර කුර්දිස්ථානය​

භාවිතාවන නම : සිරියානු කුර්දිස්ථානය​
නායකයා : ජනාධිපති අස්‍.යා අබ්දුල්ලා සහ සාලි මුස්ලිම් මුහම්මද්
බල ප්‍රදේශය :  ඊශාන දිග සිරියාව​
දේශපාලන ස්ථාවරය : කුර්දි ජාතිකවාදය​
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

සිරියාවේ කුර්දි වරු වාසය කරන ප්‍රදේශයේ පිහිටුවා ගත් ස්වයං පාලිත ප්‍රදේශයක්. කුර්දි වරු ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයට එරෙහිව සටන් කරන අතර සමහර අවස්ථා වලදී සිරියානු විපක්‍ෂය සහ සිරියානු රජය සමඟ ද ගැටුම් ඇතිකර ගනී. නමුත් සමස්තයක් වශයෙන් කුර්දි වරු සිරියානු රජයට හිතවත් ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරති. ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයට එරෙහිව සටන් කිරීමේදී කුර්දි වරුන්ට බටහිර සහය හිමිවේ.

දකුණු කුර්දිස්ථානය​

භාවිතාවන නම : ඉරාක කුර්දිස්ථානය​
නායකයා : ජනාධිපති මසූද් බර්සානි
බල ප්‍රදේශය : උතුරු ඉරාකය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : කුර්දි ජාතිකවාදය​
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

ඉරාකයේ කුර්දි වරු වාසය කරන ප්‍රදේශවල පිහිටුවා ගත් ස්වයං පාලිත ප්‍රදේශයක්. ඉරාක කුර්දි වරු සිරියානු කුර්දි වරු සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන අතර​, ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයට එරෙහිව සටන් කරති. ඉරාකය සහ ඉරාක කුර්දි වරු අතර ද ගැටුම් පවතී.



4. ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය


භාවිතාවන නම : අයිසිස්
නායකයා : අබු බකර් අල්-බග්දාදි
බල ප්‍රදේශය : නැගෙනහිර සිරියාව සහ බටහිර ඉරාකය​
දේශපාලන ස්ථාවරය : සුන්නි ඉස්ලාමීය අන්තවාදය​
ආගම : සුන්නි ඉස්ලාම්

සුන්නි ඉස්ලාම් අන්තවාදීන් ගෙන් සැදුම් ලත් අන්තවාදී සංවිධානයක්. අල්-කයිඩා සංවිධානයේ සාමාජික සංවිධානයක් ලෙස ඇරඹුනු ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය සංවිධානය 2014 දී ඉන් බිඳී ගොස් ඉරාකයේ සහ සිරියාවේ විශාල භූමි ප්‍රදේශයක් අල්ලා ගෙන ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයක් ප්‍රකාශයට පත් කළහ​. සිරියානු රජයට,  ඉරාක රජයට සහ කුර්දි වරුන්ට එරෙහිව සටන් කරන ඔවුහු සමහර විට අනෙක් සිරියානු කැරළි කරුවන් සමඟ ද ගැටෙති.


බල ප්‍රදේශ​


ඒ ඒ කණ්ඩායම් විසින් පාලය කරන බල ප්‍රදේශ පහත සිතියමේ දැක්වේ.

ලා රතු - සිරියානු රජය​
තද රතු - ඉරාක රජය​
කහ - කුර්දි වරු
කොළ - සිරියානු විපක්‍ෂය​
සුදු - ජායිෂ් අල්-ෆතාහ්
අළු - ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය

Wednesday, October 21, 2015

පරිසර-වේදය​


පරිසර-වේදය​


කොළඹ ග්‍රීෂ්මයට හසුවී
දහදියෙන් වැකි ගත​
පංකාව යට
සතපා
ශීත කල
බියර් වීදුරුවක් බොමින්
ගොඩවී ෆේස් බුකියට
ගල් අඟුරු බලාගාරයෙන්
දූෂනය වන අහසත්
ජල විදුලි බලාගාරයෙන්
නැතිව යන
දිය ඇල්ලත්
රැක ගැනීමට​
සමාජ සටන් කරති
පරිසර වේදී
උතුමෝ

පැතුම​


පැතුම​


ඉටි පන්දමක්
වෙන්නම් නුඹට​
මම​
ජීවිතයම
කැප කරන්න​
නුඹට
එළියක් වෙන්න​.

පහනක්
වෙන්න මට
නුඹ​
හැමදාමත්
අළුත් වෙවී
ළඟින්ම ඉන්න​
අඳුරට​

දයාබර​ නැගනියට​

දයාබර​ නැගනියට​


රන් මාල පළඳවමි
නුඹට මා කවද හරි
කියා නුඹ රවටන්න​
මට නොහැක නැඟනියේ

රන්මාලයක් තියා
කහට තේ උගුරටත්
අතේ සතයක් නොමැති
නුඹෙ අයිය අසරණ ය​

කුඩා සන්දියෙ පටන්
නුඹ තමයි මගෙ දිවියෙ
එකම වස්තුව වුනේ
මගේ පොඩි නැඟනියේ

මා මිතුරු කැලට වත්
ඇස ගැටෙන්නට නොදී
ඇසක් ලෙස රැක ගත්තෙ
මා නුඹව නැඟනියේ

මත් කුඩට මුදල් නැති
නිසා නුඹෙ රන් මාල​
පොට හොරෙන් අරන් ගොස්
විකුණුවේ බැරිම තැන​

අද හෙටම මේ පවිටු
ජීවිතෙන් සමු ගනිමි
ඉන් පසුව නුඹත් මා
මව් පියොත් නිදහස් ය​

මා නොමැති ජීවිතේ
නිදහසේ ගෙවන්නට​
නුඹට හැකි වේ ඉතින්
කමා වන් නැඟනියේ

පඩි දවස​

පඩි දවස​


දුටුවාද වහලුන්
දෑත් බැඳි
යදම් සොලවා
තුටුවන​
උජාරුව​?

රාජාභිෂේකය​


රාජාභිෂේකය​


පුත සාලිය,
යන්න කොත්මලයට​.

ඇමතියන් රැස්ව
අද රාජ සභාවේ
ඔබට රජකම​
දිය නොහැකි බව​
පැවසූහ​
එක හඬින්,
සැඩොල් ලියකට​
පෙම් කල​
වරදට​.

පුත සාලිය,
යන්න කොත්මලයට​.

මා බිසව​,
ඔබ මව​
කතී ද​
ගොවි ලියක් මිස​
රජ ලියක් නොවන බව​
උන්ට අමතක වීද​?
නැත​
එළාරට බියෙන්
බියගුළුව නිවටව​
මුළු ගැන්ව 
සිටි උන්ට​
මා සිහසුන දැරීමට​
එරෙහි වීමට
දිරි වඩනු නොහැකි විය​.
ගොවි පුතුන් පිරිවරා
මා එදා 
විජිත පුරය 
බිඳ හෙලද්දී
නොපෙනෙන තරම්
දුරින් හිඳ​
ඔල්වර නැගූ බව උන්
නොදිටිම් ද මම​.

පුත සාලිය,
යන්න කොත්මලයට​.

උතුරින් පරසතුරන්ට ද​,
දකුණින් ගොළු මුහුදට ද​,
පමණක් නොව​
නැගෙනහිරින් සහ බටහිරින්
හිස් ඔළු ගෙඩි සහ​
පිරුණු බඩ ගෙඩි සහිත​
හිස් මිනිසුන්ට ද 
මැදිව​
මාගම රජ මාළිගයේ
අත පය හකුළා
නිදා උන් මා
මුල් වරට 
සිත් සේ නිදා ගත්තේ
කොත්මලයේ 
පැල් කොටයක
ඔබ මව් එළා දුන්
පැදුර මතය​.

පුත සාලිය,
යන්න කොත්මලයට​.

මේ කිරුළ අපට​
බර වැඩිය​.
ඔබ කුඩා කළ 
දුව පැන සෙල්ලම් කළ​
වෙල් ඉපනැලි ද​,
දිය නෑ දිය කඳුරු ද​,
දහ සය වසක්
සෙනෙහසින් අප රැකි
අප නෑයින් ද​,
අදත් අප 
සෙනෙහසින් පිළි ගනු ඇත​.

පුත සාලිය,
යන්න කොත්මලයට​.

එකෝමත් එක කාලෙක​.......


එකෝමත් එක කාලෙක​.......


එකෝමත් එක කාලෙක​
මම හිටියා
මීයෙක් වෙලා
පොහොසත් ගෙදරක.
ජීවිතය සාදයක්
චීස් වලින් පිරුණ​.
මම හිතුවා
සාදය
තියෙයි කියා
හැමදාම​.
ඒත්
ඒ ගෙදර හිටියා
බළලෙක්.
බළල්ලු මොනවද දන්නෙ චීස් ගැන.

එකෝමත් එක කාලෙක​
මම හිටියා
ගෙම්බෙක් වෙලා
ප්‍රංශයේ මඩ වගුරක​.
ජීවිතය පුෂ්ටිමත්.
මැස්සො රැළක් වගේ.
මම හිතුවා
මම කුමාරයෙක් කියා
මඩ වගුරට.
ඒත්
ප්‍රංශ කාරයෝ
මාව අල්ලගෙන
කෑමට ගත්තා
මගේ කකුල්.
ප්‍රංශ කාරයෝ මොනවද  දන්නෙ මැස්සො ගැන.

එකෝමත් එක කාලෙක​
මම හිටියා
කටුස්සෙක් වෙලා
ලඳු කැලෑවක​.
ජීවිතය වර්ණවත්
දේදුන්නක් වගේ.
මම හිතුවා 
මම ජීවත් වෙයි කියා
අවුරුදු සීයක්.
ඒත්
හදිසියෙම ආව​
ලැව් ගින්නක්.
ලැව් ගිනි මොනවද දන්නෙ පාට ගැන.

එකෝමත් එක කාලෙක​
මම හිටියා
මාළුවෙක් වෙලා
ලොකු විලක​.
ජීවිතය අනන්තයි.
නිල් අහස වගේ.
මම හිතුව 
කවද හරි
පීනනවා කියල
අහස කෙළවරට​.
ඒත්
ඒ විලේ හිටියා
පිළිහුඩුවෙක්.
පිළිහුඩුවො මොනවද දන්නෙ අහස ගැන.

එකෝමත් එක කාලෙක​
මම හිටියා
කොල්ලෙක් වෙලා
ලස්සන දූපතක​
නිල් මැණික් කැට වලින් හැදුනු.
මම ආදරය කලා
කෙල්ලෙකුට​
ලස්සන ඇස් තියෙන​
නිල් මැණික් කැට වලින් හැදුනු.
ජීවිතය ලස්සන හීනයක්.
මම හිතුවා 
අවදිවෙන එකක් නෑ කියා
කවදාවත් ම​.
ඒත්
අවදි වෙලා මම .

පාණාතිපාතා වේරමණී




පාණාතිපාතා වේරමණී


ලේනෙක් අල්ලන් කෑවට​
ඉරටු දෙකෙන් මට තැළුවට​
සත්තු මරන එක පව් බව​
දැනං හිටියෙ නැහැ නොවැ මම​

කුස්සියෙ මේසය උඩ ඇති
කුකුළු නාම්බා හවසට​
උයන ගමන් මටත් ටිකක්
දෙනතුරු ඉවසන්නම් මම​

බස් මගියා


බස් මගියා


(බසයට නගිද්දී)
අනේ
අපිව මග දාල යනවද​
නැතිද පොඩි ඉඩක්
ඔය බසය තුළ​
නැද්ද​
හිතක් පපුවක්

(බසයට නැග්ග පසු)
අනේ
ඔහොමත් පටවනවද​
පැක් කරනවා වගේ
සැමන්
නැද්ද​
හිතක් පපුවක්

මහජනයා

මහජනයා


ට්‍රැෆික් රාළහාමිට දී
රුපියල් පන්සීය​
ෂේප් වී 
දඩ කොළයෙන්
ගෙදර අවුත්,
බලමින් පත්තරය​
පගා ගැසූ මන්ත්‍රීතුමා
අරිති
පතුරු
මහජනයෝ

කවියා සහ මහවැලි ගඟ​

කවියා සහ මහවැලි ගඟ

ගංගාව ගංගාව​
කඳු මැදින් ගලා යන​
සුන්දර වු හන්තාන​
සරසවිය පිස ගලන​

ගංගාව ගංගාව​
පවසන්න මා සමඟ​
සොඳුරු දේ ඔබ දුටුව​
පන් හිඳෙන් ගලපන්න​

නැහැ සබඳ මම නුඹට​
කියන්නම් මා දුටුව​
සරසවියෙ බිම වසා
ගලා ගිය කඳුළු ගැන​

ගංගාව ගංගාව​
පවසන්න මා සමඟ​
උනුන් අත් පෙමින් ගෙන​
ඇවිද ගිය යුවල ගැන​

නැහැ සබඳ මම නුඹට​
කියන්නම් මරුන් ගැන​
රකුසු දත් විලිස්සා
වියරුවෙන් හඹා ගිය​

ගංගාව ගංගාව​
පවසන්න මා සමඟ​
පෙම්වතුන් මග ඇසෙන​
සොඳුරු පෙම් මුණු මුණුව​

නැහැ සබඳ මම නුඹට
කියන්නම් මට ඇසුන​
රුදුරු රැය විනිවිදින​
මරණයේ විලාපය​

ගංගාව ගංගාව​
පවසන්න මා සමඟ​
උදෑසන තණ පලස​
පිණි වැටී දිලෙන 'යුර​

නැහැ සබඳ මම නුඹට​
කියන්නම් මා දුටුව​
ලේ කැටිති තණ මතින්
ගල් ගැසුන සීතලට​

ගංගාව ගංගාව​
පවසන්න මා සමඟ​
ඔබේ දිය මත වැටී
පාව ගිය කුසුම් ගැන​

නැහැ සබඳ මම නුඹට​
කියන්නම් මගේ දිය​
කඳ සමඟ ඇදී ගිය​
නිසල මළ සිරුරු ගැන​

ගංගාව ගංගාව​
පවසන්න මා සමඟ​
සොඳුරු ගං ඉවුර වැසි
සුසුදු වැලි තලය මත​

ක්‍රිෂ්ණ ලා එනතුරා
රාධ ලා ඉන්නවද​
නො ඉවසිල්ලෙන් බලා
තත්පරත් ගණිනවද​

නැහැ සබඳ මම නුඹට​
කියන්නම් මේ වගද​
මයිකල් ල රැක ගන්න​
ගෲෂ ලට නොහැකි විය​

යකඩයන් පිරිවරා
කස්බෙක් ල සරන විට
සැඟව ගිය අසඩක් ල​
තවම පැමිණියේ නැත​

කොණ්ඩයා (නො)කී කව​


කොණ්ඩයා (නො)කී කව​


කොණ්ඩෙ වවල​
ඇදපු නිසා
ගංජා
දුං

ලෝකෙටම මම​
තිරිසනෙක්
වෙලා
දැං

කොණ්ඩෙ කපල​
විස්කි ටිකක්
බිව්වා
නං

මාත් අද හොඳ​
සිරා පොරක්
තමයි
බං

Sunday, September 13, 2015

Everything that is Wrong with the Movie The Last Samurai



First, a bit of history.

In feudalist Japan, Emperor was just a figurehead. Real political power was held by a powerful Samurai titled “Shogun”. In 1868 the Shogun was Tokugawa Yoshinobu of the Tokugawa clan. But due to half a century of foreign influence, Shogun’s power was on the decline and Japanese economy was in ruins. Other samurai, notably Satsuma, Tosa and Choshu clans, correctly recognized that it was necessary to resist the foreign influence and Shogun was clearly too weak to do so. So they rose up in rebellion against the Shogun to put the emperor in power. Their slogan was “Sonno Joi” (Revere the Emperor; Expel the Barbarians). This is called the “Boshin War”.

Boshin War ended in 1869 with the Shogun’s defeat and Meiji Emperor was put in power. The emperor and his advisors made sweeping reforms in political system, economy and military. A new ruling class emerged in Tokyo, and the traditional power of the Samurai was reduced.

In 1877, a key ally of the Emperor during the Boshin War, Satsuma Clan, rose up in rebellion against the reforms, which they saw as too fast. Also the leader of the Satsuma Clan, Saigo Takamori was worried about the corruption in the new government. This is called the “Satsuma Rebellion”.

The rebellion was crushed, and Saigo Takamori was killed in battle. The movie Last Samurai is loosely based on the Satsuma Rebellion and the character Katsumoto Moritsugu is loosely based on Saigo Takamori.

Now, let’s go to the movie.

1. Creation myth of Japan

First lines of the movie. Literally the first lines of the movie are “They say Japan was made by a sword. They say the old gods dipped a coral blade into the ocean and when they pulled it out, four perfect drops fell back into the sea and those drops became the islands of Japan.”

Except it was not a sword. It was a spear. A God named Izanagi churned the sea with his spear - named “Amenonuhoko” (literally means “Heavenly Jeweled Spear “) - and the drops of salty water which fell from the tip became the Japanese Islands.



In Japanese art, the spear in question is traditionally depicted as a Naginata, a traditional Japanese weapon. Which is a spear with a huge-ass blade at the end.

A Naginata

2. Captain Algren’s performance on stage

We see Captain Nathen Algren, a veteran of the Indian Wars, performing for the Winchester Company. He is clearly depressed and very drunk. Then his boss, Mr. McCabe, gives him a rifle and puts him in front of a large crowd. After telling him that he is fired. Because when you are going to do a stupid thing why half-ass it?

Yet, when he starts to say shit that is not in the script and load his rifle, Mr. McCabe seems to be very surprised. What the hell he thought that was going happen? The fact that nobody gets hurt can only be called a miracle.

3. Meeting with Mr. Omura

Then we see a meeting in a fancy restaurant with Captain Algren’s former commander, Colonel Bagley, and two Japanese gentlemen. One of which is Mr. Omura, who as we see later, is the Chief Advisor to the Emperor and for all practical purposes runs the country for him. They are to discuss the terms of a military mission.

No matter how fancy the restaurant is, it is insane to think that anyone would discuss such important matters within the earshot of the general public. And it is utterly insane to think that Mr. Omura, the most powerful man in Japan, would take a break from running the country in the middle of a fucking rebellion, to come to America to hold a job interview. Doesn’t Japan have any diplomats?

Somehow Algren gets the job, despite clearly acting like a fucking lunatic in front of the Japanese delegation and making a death threat on his superior officer.

4. Japan 101 by Mr. Simon Graham

When Captain Algren and his buddy Sergeant Grant arrive in Yokohoma, an Engishman, Mr. Simon Graham, who is living in Japan as a translator, greets him and as they proceed through the streets of Yokohama, he gives them an introduction about Japan.

Apparently he is no stranger to Japan, since he speaks Japanese fluently, yet some of the things he say are grossly inaccurate.

 “The Emperor is mad for all things Western”
Meiji Emperor was not “mad for all things Western”. The reforms he made were strictly out of necessity. Japan was clearly lagging behind the West in technology; therefore the reforms were aimed at absorbing Western technology to preserve their independence. It was not an “everything Western is cool” kind of a thing. Japanese at this time considered (they still do, for the record) they were morally superior to the West.

“Lawyers from France, engineers from Germany, architects from Holland and warriors from America”

In 1876, America was not the place you would go to find military advisors. German army and British navy were considered the best in the world. Accordingly Japan bought advisors from Germany and France to train their army and advisors from Britain and Holland to train their navy. No American military advisors ever came to Japan.

Also, it was not the Emperor who first bought military advisors from West. Shogun did that long before him. The first Western military mission in Japan was from Holland in 1855.

5. Meeting with the Emperor

Then Captain Algren and Colonel Bagley with Mr. Graham go to the imperial palace to meet the emperor in person.

It was very difficult for anyone to meet the emperor in person expect for his closest advisors. Emperor was considered a living God and he was not to be bothered by common people. Even Mr. Graham states this as they climb up the steps of the palace. Yet two foreign army officers are able to do so within days of their arrival. With their weapons. And one of them is clearly mentally unstable. Mr. Omura, you are a terrible, terrible advisor.

Also, it is not clear why Captian Algren is not wearing his Medal of Honor at this highly prestigious occasion.

6. Training the Japanese army

We see Captain Algren training the Japanese army. Bafflingly he is training the privates, and “most of them haven’t even seen a gun”. There is so many things wrong with this. Firstly, military advisors do not train privates. They are expected to train the officers, and training the privates was the officer’s duty.

 Secondly, at this point of time, Japanese military was very much familiar with fire arms. Japanese armies started using firearms around 1543, more than 200 years ago at the time of the events of the movie is taking place. There were enough Japanese officers who were capable of handling a gun, so Captain Algren could concentrate on teaching military tactics and leave the shooting range training to the locals.

7. Katsumoto’s weapons and armor

It is stated that the rebel leader Katsumoto “no longer dishonor himself by using firearms”.
Unless Katsumoto is a fucking idiot, he would use firearms. His real life counterpart Saigo Takamori surely did in his rebellion. Some of the Satsuma troops were armed with Enfield rifles. They even had artillery. True, imperial troops had more firearms than the rebels, but that was because they could afford it. Not because Takamori didn’t want to “dishonor himself”.

No Samurai at that time was opposed to using firearms, because firearms are very effective weapons. And of course Samurai were not a bunch of lunatics who rejected technology. They were practical warriors who armed themselves with the best weapons they could get. And they were using firearms for more than 200 years at that point. Samurai rebelled against the Emperor because his reforms were hurting their power, and because the new government was corrupted. Not because the Emperor introduced new technology to Japan.

Painting of a battle during the Satsuma Rebellion

Here we see Takamori’s forces (right) fighting the imperial troops (left) with guns. The figure in black uniform of a Western officer in the upper right corner is Takamori. Also note the lack of armor on the rebel soldiers.

8. Marching against the rebels

Then we learn that fortunately for Katsumoto, Colonel Bagley is also a fucking idiot. Shocking, since he was hired as a military advisor for his tactical knowledge.

He is ordering the regiment that Captain Algren was training, into battle when clearly they can’t shoot for shit. Not a single one of them. Colonel Bagley says that “you have superior firepower and a larger force”. What firepower Colonel, your soldiers can not shoot.

Also it begs the questions, is this the only regiment in the imperial army? Are there no other troops who can use a rifle? Are there no troops who can use traditional weapons? Why do they have to use this regiment who are still in the boot camp? Why Colonel Bagley, why?

Not surprisingly they get massacred by Katsumoto’s rebels.

9. The battle

Then we are in the battle. As the troops lines up in battle formation, General Hasegawa, like some kind of an asshole, suddenly decides he will not fight against Katumoto, totally abandoning the entire army to the mercy of the rebels.

The only other Japanese officer we see is a young Lieutenant. The whole regiment has a General and a Lieutenant and that’s it. Perhaps the reason Captain Algren has to train the privates himself is that there are no officers to train in the imperial Japanese army. What the fuck Japan?

10. Samurai’s hair

We meet the rebel leader Katsumoto for the first time. And his head is shaved!

For such a high ranking samurai, a one who is fighting for traditional value, not to have a top knot is unthinkable. The top knot is an essential part of a samurai’s identity. This is depicted correctly later in the film when the soldiers cut off the top knot of his son, Nobutada.

Many of Katsumoto’s men also does not wear a top knot.

Samurai of the Satsuma Clan during the Boshin War
Here we see a photograph of samurai during the era. Note how everyone is wearing a top knot. Also note that the samurai are not as glamorous as the ones in the movie.

11. Algren wounded

Captain Algren is wounded in battle, and Katsumoto knows just the person to nurse him back to health. His sister, Taka, who is also the wife of a guy Algren killed in the battle, Hirotaro. Because Katsumoto is a psychopath.

When we see her sewing up his wounds, Katsumoto is still in his battle armor. She is forced to take care of her husband’s killer literally within hours of the news of her husband’s death. Even after Algren recovers, he keeps living in Taka’s house. She is clearly depressed by the fact that the killer of her husband is living in her house. She even asks permission from Katsumoto to commit suicide. Katsumoto’s answer is to sternly tell her that “you will so as you are told”.  Because it’s just some kind of a sick social experiment for Katsumoto and he doesn’t give a rat’s ass about his sister’s metal health.

Are there no professional doctors who can treat wounded soldiers in your army Katsumoto, you sick son of a bitch?

12. Committing suicide

While Algren is being treated, Ujio, Katsumoto’s second in command, suggests that “since Algren is shamed in battle, he should commit suicide”. Despite what Ujio tells you, Samurai did not commit suicide every time they lost a battle. If that was true, there would be no samurai left after a while. A Samurai committed suicide if he was disgraced, and samurai did not consider losing a battle as a disgrace. Because, again, samurai were not a bunch of suicidal maniacs. They were practical warriors, who knew that losing a battle is very normal and acceptable as long as you fought with courage. On the other hand, General Hasegawa committing suicide earlier is accurate, because he did not fight and abandoned his troops in the battle.

13. Swordfight in the rain

Then we see Hirotaro’s son and another kid play with wooden swords in the rain, as kids do. Then we see Algren, Nobutada and the guy who is guarding Algren is taking a casual walk in the rain. Soon rain starts to pour down, and there is also thunder. Then we see Ujio and three other samurai taking a casual walk in the rain. Does everybody in this village like to take casual walks in the rain? In the winter? Are they stupid or something? Or did samurai though umbrellas are for pussies?

14. Algren in the village

Captain Algren continues to live in the village. He becomes a fucking demi-God in swordsmanship in just less than 6 months. He wins the trust of Katsumoto, and in turn impressed by Samurai and Japanese culture in general.

When he tries to help Taka carry a rice basket he is told “Japanese men do not do help with this”. Apparently because all Japanese men are assholes who are too good for simple tasks around the house. Also baffling is the fact that Taka, the sister of a high ranking samurai who was emperor’s teacher, cannot afford a servant in her home.

Soon Taka and Algren falls in love with each other. Maybe because unlike Hirotaro, Algren actually cares enough to help Taka around the house. Serves you right Hirotaro, you fucking asshole.

15. Ninjas.

Then ninjas attack. Fucking ninjas. An army of fucking ninjas tries to attack the village and kill Katsumoto. And they are all dressed in “ninja uniforms”.

Ninjas did not wear back “uniforms”. If you can be identified the moment you are seen, you are not a very good stealthy assassin are you? Ninjas did not wear uniforms. They wore everyday cloths to blend in as stealthy assassins would do. The “uniform” is a stage costume used in dramas to convey the message to the audience that ninjas were invisible.

Also, ninjas did not attack in armies.

Samurai kill them all. It does not occur to anyone that if they caught one alive and maybe got a confession out of him, Mr. Omura would be shamed and, the cause of the samurai would look good in the eyes of the emperor.

16. Algren gets a new sword

Then the imperial army comes to the village to attack the rebels. As they are camping nearby, samurai prepares for battle. It is shown that they are making a brand new sword for Algren.

It takes several weeks to construct a katana. It is a very complicated process. Are we to understand that the imperial army camps near the village for weeks without attacking? Or the sword smiths in this village are wizards?

17. Algren gets a new armor

As Algren starts to dress up for the battle, Taka gives him the armor of her dead husband to wear. A high ranking samurai’s armor is a sacred item. Some are kept in display even today. It is highly insulting for the dead samurai if another one wears his armor. It is unthinkable that the “another one” in this occasion is a foreigner. It is insane that the foreigner in question is the guy who killed him.
If Taka did this, that would be a huge scandal.

18. Final battle

Commanders from each side meet before the battle.

Katsumoto and Algren come from the rebel side. No Ujio. No other high ranking samurai from the Katsumoto’s military council. Just the foreign guy who joined them 6 months ago.

Colonel Bagley, Mr. Omura and that young Lieutenant we saw earlier come from the imperial side. Apparently Mr. Omura is a general now. And the only other Japanese officer is a young lieutenant.  Japanese imperial army has howitzers and Gatling guns now. But they only have one officer. What the fuck Japan?

Then Mr. Omura let his army walk right into the trap set by the rebels. Twice. Even when Colonel Bagley warns him. This is understandable because Mr. Omura is not a general. But is there no other commander to lead the imperial army? A samurai who is not completely unfamiliar with military tactics?

Battle tactics of the imperial army is baffling. First they march until the samurai are within the range of their rifles. Then they fire two volleys. Then instead of reloading and resume fire, they just walk towards the samurai lines, like a horde of zombies, and get promptly massacred.

Then the samurai attack the remainder of the imperial army on horseback. They charge through a barrage of artillery fire and a line of infantry only to be massacred by the Gatling guns. The question remains what would have happened if they tried a flanking attack instead of a frontal attack. I guess we will never know.

Everyone dies except of course Captain Algren and Katsumoto. How they manage to perform this miracle is unclear. Katsumoto performs Seppuku in the middle of the field.

19. Final meeting with the Emperor

Then as the Emperor is about to sign a treaty with the government of America, Captain Algren shows up at his chambers. How he managed to do this without alarming Mr. Omura’s men is unclear. Also unclear is the fact that why Mr. Omura didn’t kill him after the battle. Maybe because Mr. Omura is also a fucking idiot like everyone else.

If he came on the invitation of the emperor, why the Emporer received him in the middle of a diplomatic negotiation? If he came unannounced, why did the guards let him proceed this far?

20. The end

“As for the American Captain, no one knows what became of him. Some say that he died of his wounds. Others that he returned to his own country”

Of course he went back to the village and banged the hot chick. He is the hero of the movie. What were you thinking Mr. Graham?

Saturday, April 25, 2015

මැතිවරණ ක්‍රමය වෙනස් කළ යුත්තේ ඇයි?



පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ ක්‍රම ප්‍රධාන වශයෙන් දෙකක් ඇත​.
1. කේවල ආසන ක්‍රමය​
2. සමානුපාතික ක්‍රමය​

කේවල ආසන ක්‍රමයේදී එක් එක් මැතිවරණ කොට්ඨාශය සඳහා වෙන වෙනම මන්ත්‍රීවරයෙක් පත් කරගනු ලබයි. මෙහිදී ඡන්ද දායකයන් විසින් කෙලින්ම අපේක්‍ෂකයා වෙත ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන අතර​, ඒ කොට්ඨාශයේ වැඩිම ඡන්ද ලැබූ අපේක්‍ෂකයා මන්ත්‍රීවරයෙක් වශයෙන් තේරී පත් වෙයි. ලංකාවේ 1947 සිට 1977 දක්වා යොදා ගැනුනේ මෙම මැතිවරණ ක්‍රමයයි.

සමානුපාතික ක්‍රමයේදී ඒ ඒ පක්‍ෂය (හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායම) විසින් දිස්ත්‍රික්කය සඳහා අපේක්‍ෂක ලැයිස්තුවක් ඉදිරිපත් කරනු ලබන අතර​, දිස්ත්‍රික්කයේ ඡන්ද දායකයන් පක්‍ෂය වෙනුවෙන් ඡන්දය ලකුණු කොට, ඊට අමතරව මනාප තුනක් ලබා දෙයි. ඒ ඒ පක්‍ෂ විසින් ලබා ගන්නා ඡන්ද අනුව එම දිස්ත්‍රික්කය වෙනුවෙන් ඒ ඒ පක්‍ෂයට හිමි මන්ත්‍රී ධූර ගණන වෙන් කෙරෙන අතර​, මනාප වැඩියෙන් ලබාගත් අපේක්‍ෂකයන් මන්ත්‍රීවරු වශයෙන් තේරී පත් වෙයි. ලංකාවේ 1977 සිට මේ වන තෙක් ක්‍රියාත්මක වන්නේ මේ මැතිවරණ ක්‍රමයයි.

බැලූ බැල්මට සමානුපාතික ක්‍රමය වඩා සාධාරන බව පෙනෙන්නට තිබුනත්, අත්දැකීමෙන් පෙනෙන්නේ පෙර තිබූ ක්‍රමය වඩා සාර්ථක බවයි. ඇත්තෙන්ම ලංකාවට වඩා ගැලපෙන්නේ කේවල ආසන ක්‍රමයයි.

ඊට හේතු ගණනාවක් ඉදිරිපත් කළ හැක​.


1. ඡන්ද දායකයන්ට "තමාගේ" මන්ත්‍රීවරයෙක් සිටීම​


සමානුපාතික ක්‍රමය ඇරඹුණු පසු දැකගත හැකි වූ ප්‍රධානම වෙනසක් නම් මන්ත්‍රීවරු සහ ඡන්ද දායකයා අතර ඇති වූ දුරස්ථ භාවයයි. කලින් මැතිවරණ කොට්ඨාශයට පමණක් අයත් වූ මන්ත්‍රීවරයා දැන් මුළු දිස්ත්‍රික්කයටම අයත්‍ වේ. එම නිසා එදා සිටි "අපේ මන්ත්‍රීතුමා" වෙනුවට නිකම්ම "මන්ත්‍රීතුමා" ආදේශ වී ඇත​. නමුත් කේවල ආසන ක්‍රමය යටතේ මන්ත්‍රීවරයා කෙලින්ම මැතිවරණ කොට්ඨාශයට වග කියන නිසා නිතැතින්ම ඔහු හා ජනතාව අතර සමීප බවක් වර්ධනය වේ.


2. විශාල මුදලක් නොමැතිව ඡන්දයක් කිරීමට හැකි වීම​


කේවල ආසන ක්‍රමය යටතේ මැතිවරණ ව්‍යාපාර කටයුතු කළ යුතු වූයේ මැතිවරණ කොට්ඨාශය තුළ පමණි. නමුත් සමානුපාතික ක්‍රමය යටතේ මුළු මහත් දිස්ත්‍රික්කය තුළම මැතිවරණ ව්‍යාපාර කටයුතු කිරීමට අපේක්‍ෂකයාට සිදු වෙයි. මෙය විශාල ධනයක් සහ පිරිස් බලයක් අවශ්‍යය වන ක්‍රියාවකි. විශේෂයෙන්ම තමාගේ මනාප අංකය ඡන්ද දායකයා ගේ මතකයේ එබ්බීම සඳහා දැවැන්ත පෝස්ටර් ව්‍යාපාරයක යෙදීමට අපේක්‍ෂකයාට සිදු වී තිබේ. මෙය සුවිසල් ධන නාස්තියකි.

මේ නිසා එක්කෝ නොයෙකුත් බාහිර පාර්ශවයන් ගෙන් මුදල් ආධාර ලබා ගැනීමට අපේක්‍ෂකයාට සිදුවන අතර​, ජයග්‍රහනයෙන් පසු ඔවුන් ගේ විෂමාචාර කටයුතු වලට සහය දීමට ඔහුට සිදු වේ. නැතහොත් මැතිවරණය සඳහා ඉදිරිපත් විය හැක්කේ සල්ලිකාරයන්ටය​. මෙය විශේෂයෙන්ම පළාත් පාලන මැතිවරණ වලදී කැපී පෙනෙන අතරම් ජයග්‍රාහකයන් සියළුදෙනාම පාහේ ප්‍රාදේශීය ව්‍යාපාරිකයන් හෝ වෙනත් ධනවතුන් බව පැහැදිලිවම පෙනෙන්නට ඇති දෙයකි. අනාගත දේශපාලක පරම්පරාව මෙසේ ධනවතුන් ගේ ග්‍රහණයට ලක්වීම ඉතාමත් භයානක බව පැහැදිලිය​.

කේවල ආසන ක්‍රමය පැවතුන යුගයේ ප්‍රාදේශීයව හොඳ නමක් දිනා සිටි පුද්ගලයන් විශාල මුදලකින් තොරව හොඳ හිත මත යැපෙමින් කළ මැතිවරණ ව්‍යාපාර තවදුරටත් දකින්නට නැත​.


3. සුළු පක්‍ෂ නැවත හිස එසවීම​


බැලූ බැල්මට පෙනෙන පරිදි සමානුපාතික ක්‍රමය සුළු පක්‍ෂ වලට වාසිදායකය​. තනි මැතිවරණ කොට්ඨාශයක් ජය ගැනීමට නොහැකි වුවත් දිස්ත්‍රික්කය පුරා එකතු කරගන්නා ඡන්ද වලින් මන්ත්‍රීධූර දිනා ගැනීමට සුළු පක්‍ෂ වලට හැක​.

නමුත් දත්ත පිරික්සා බැලීමේදී පෙනෙන්නේ ඉඳුරාම වෙනස් කතාවකි.



පැහැදිලිවම පෙනෙන පරිදි කේවල ආසන ක්‍රමය යටතේ පාර්ලිමේන්තුවේ 15%-20% අතර නියෝජනයක් ලැබීමට සුළු පක්‍ෂ වලට හැකි විය​. (මෙම තත්වය වෙනස් වන්නේ එජාපය දැවැන්ත ජයක් ලැබූ 77 දී පමණි).

ඇත්තෙන්ම ස්වාධීන මන්ත්‍රීවරු ද සුළු පක්‍ෂ ගොඩටම දමා සැලකුවොත් මේ ප්‍රතිශතය 20%-25% දක්වා ඉහළ යයි (1947 දී මෙය​ 48% තරම් ඉහළ අගයක් ගත්තේය​). එනම් පාර්ලිමේන්තුවෙන් හතරෙන් එකක් පමණ සමන්විත වූයේ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්‍ෂ වලින් බැහැර වූ මන්ත්‍රීවරුන් ගෙනි.

මෙය එජාප​-ශ්‍රිලනිප දේශපාලන අධිකාරියට කදිම ප්‍රතිභාරයක් විය​. අද කාලයේ නිතර ඇසෙන "පාර්ලිමේන්තුවේ රිමෝට් කන්ට්‍රෝල් එක​" එදා සැබැවින්ම සුළු පක්‍ෂ සතුවිය​.

නමුත් සමානුපාතික ක්‍රමය යටතේ මේ නියෝජනය 5%-10% දක්වා පහත වැටී ඇති බව ඉහත දත්ත වලින් පෙනේ. සුළු පක්‍ෂ එජාප​-ශ්‍රිලනිප විසින් ගිලගෙන ඇති අතර​, පාර්ලිමේන්තුව සම්පූර්නයෙන්ම එජාප​-ශ්‍රිලනිප ප්‍රධාන පක්‍ෂ වලට නතුවී ඇත​.

මෙහි අවාසි තුනකි.
1. එජාප - ශ්‍රිලනිප පක්‍ෂ වලට අසීමිත බලයක් ලැබීම​
2. ඡන්ද දායකයන්ට විකල්ප නොමැති වීම​
3. සුළු ජාතික පක්‍ෂ වල කේවල් කිරීමේ හැකියාව ඉහළ යාම​

මෙම තත්වයට හේතු කිහිපයක් දැක්විය හැක​.

1. දැවැන්ත මැතිවරණ ව්‍යාපාර වල යෙදීමට සුළු පක්‍ෂ වලට ආර්ථික හැකියාවක් නොමැති වීම​
2. අපේක්‍ෂකයාට වඩා පක්‍ෂයට ඡන්දය දෙන සමානුපාතික ක්‍රමය යටතේ සුළු පක්‍ෂ වලට අවාසියක් සිදු වීම​


4. පක්‍ෂයට නොව අපේක්‍ෂයාට ඡන්දය දීමේ හැකියාව​


කේවල ආසන ක්‍රමයේදී ඡන්ද දායකයාට ඇත්තේ සරළ තේරීමක් කිරීමටය​. එනම් අපේක්‍ෂකයන් කීපයක් අතුරින් තමා කැමතිම අපේක්‍ෂකයාට ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමයි. නමුත් සමානුපාතික ක්‍රමය යටතේ මෙය වඩා සංකීර්න වේ.

උදාහරණක් සලකා බලමු.

ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයට A පක්‍ෂයෙන් (b, c, d) යන මන්ත්‍රී වරු ඉදිරිපත් වී ඇතැයි සිතමු. A පක්‍ෂයෙන් ඉදිරිපත් වී ඇති b අපේක්‍ෂකයා කාගෙත් සිත දිනූ යහපත් දේශපාලකයෙක් යැයි ද​, එම පක්‍ෂයේ අනෙක් අය දූෂිත අදක්‍ෂයන් යැයි ද සිතමු.

b අපේක්‍ෂකයා හට කෙතරම් කැමති වුවත්, ඔහුට මනාපය දීමට නම් ඡන්ද දායකයෙක්ට A පක්‍ෂයට ඡන්දය දීමට සිදුවේ. එය වක්‍රාකාරයෙන් c සහ d අපේක්‍ෂකයන්ට ඡන්දය දීමකි (පක්‍ෂයට දෙන ඡන්දය නිසා A පක්‍ෂයෙන් තේරෙන මන්ත්‍රීවරුන් ගණන වැඩි වන නිසා).

එම නිසා එක්කෝ හිත හදාගෙන A පක්‍ෂයේ දූෂිතයන්ටද වාසි වන අයුරින් ඡන් දය ප්‍රකාශ කළ යුතුය​. නැති නම් තම සගයන් නිසා දක්‍ෂ දේශපාලකයෙක්ට මන්ත්‍රී ධූරයක් අහිමි වෙයි.

මේ අයුරින් ජන මතය විකෘති වීම සමානුපාතික ක්‍රමයේ ප්‍රධාන දුර්වලතාවයකි.

නමුත් කේවල ආසන ක්‍රමයේදී පක්‍ෂයට අකැමැති වුවත් හොඳ දක්‍ෂ අපේක්‍ෂකයෙක් ඉදිරිපත් වේ නම්, ඡන්ද දායකයාට ඔහුට ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ හැකියාව ලැබේ. ඇත්ත වශයෙන්ම අතීතයේ එන්.එම්. පෙරේරා, පිලිප් ගුණවර්ධන වැනි අපේක්‍ෂකයන්ට එක්සත් ජාතික පාක්‍ෂිකයන් පවා ඡන්දය ප්‍රකාශ කළ බව කියැවේ.

මෙය අතීතයේ සුළු පක්‍ෂ වලට තිබූ ප්‍රධාන වාසියක් ඒවාට අහිමි වීමකි. සුළු පක්‍ෂ වලින් සහ ස්වාධීනව ඉදිරිපත් වූ දක්‍ෂ දේශපාලකයන් (එන්.එම්. පිලිප් කොල්වින් වැනි) නිරතුරුව පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූයේ කේවල ආසන ක්‍රමයේ තිබූ මේ පක්‍ෂය වෙනුවට අපේක්‍ෂකයාට ඡන්දය දෙන ක්‍රමය නිසාය​. නමුත් අද තම ඡන්දය අපතේ යයි යන බිය නිසා සුළු පක්‍ෂවලින් ඉදිරිපත් වන දේශපාලකයන්ට දැවැන්ත අවාසියක් සිදු වී ඇත​.

මෙසේ අපේක්‍ෂකයා අභිබ්වා පක්‍ෂය ඉදිරියට එන ක්‍රමය නිසා සිදුවන අනෙක් අවාසිය නම් මන්‍ත්‍රීවරයා අසීමිත ලෙස පක්‍ෂය මත යැපීමයි. තමා පත්වූයේ පක්‍ෂයට ලැබුණු ඡන්දය නිසා බව දන්නා මන්ත්‍රීවරයාට පක්‍ෂයට එරෙහිව හඬ නැගීමේ හැකියාවක් නැත​. එය මන්ත්‍රීවරයාගේ ස්වාධීනත්වයට එල්ල වන බාධාවකි.


6. සුළු පක්‍ෂ වල ස්වාධීනත්වය ආරක්‍ෂා වීම​


කේවල ආසන ක්‍රමය පැවතුණු සමයේ මැතිවරණ සංධාන ඉතාමත් දුලබ විය​. එසේ සංධානයකින් මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වූ එකම අවස්ථාව 1956 ශ්‍රිලනිපය ප්‍රමුඛ පක්‍ෂ කීපයක් මහජන එක්සත් පෙරමුණ සෑදීමයි. එදා පැවති ක්‍රමය වූයේ පක්‍ෂ කීපයක් එක්ව නිතරග ගිවිසුම් වලට එළැඹීමයි. එහිදී සුළු පක්‍ෂ වල අපේක්‍ෂයන් තම පක්‍ෂයේ ලකුණෙන්ම මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වූහ​. එවිට පාර්ලිමේන්තුවේදී ඔවුන් සැලකුණේ තම පක්‍ෂයේ මන්ත්‍රීවරු වශයෙනි. එය පක්‍ෂයේ ස්වාධීනත්වය රැක් ගැනීමට කදිම පිටුවහලක් විය​.

උදාහරණයකට 1970 දී ශ්‍රිලනිපය සමඟ නිතරග ගිවිසුමකට එළඹුණු ලංකා සමසමාජ පක්‍ෂයේ අපේක්‍ෂයන් 19 දෙනෙක් පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වුනු අතර ඔවුහු පාර්ලිමේන්තුවේ දී කටයුතු කලේ සමසමාජ මන්ත්‍රීවරු වශයෙනි. එහිදී ඔවුන්ට සභාග රජය තුළ විශාල කේවල් කිරීමේ හැකියාවක් ලැබිණි.

නමුත් සමානුපාතික ක්‍රමයත් සමඟ මැතිවරණ සංධාන ඇති වුණු අතර​, මේ සංධාන තුළ ප්‍රධාන පක්‍ෂය විසින් සුළු පක්‍ෂ ගිල ගන්නා ලදී. ප්‍රධානම වෙනස වූයේ සුළු පක්‍ෂ වල මන්ත්‍රීවරු සැලකුණේ සංධානයේ මන්ත්‍රීවරු වශයෙන් වීමය​. ඊට අමතරව දිස්ත්‍රික්කයටම ඉදිරිපත් වන පොදු ලැයිස්තුවකින් තරග කිරීමේදී සුළු පක්‍ෂ වල අපේක්‍ෂකයන්ට ප්‍රධාන පක්‍ෂයේ අපේක්‍ෂකයා සමඟ මනාප වලට තරග කිරීමට සිදු වීම විශාල අවාසියක් විය​.

උදාහරණයකට කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ එක්සත් ජනතා නිදහස් සංධානයෙන් ඉදිරිපත් වන හෙළ උරුමය අපේක්‍ෂකයාට මනාප සඳහා තරග කිරීමට සිදුවන්නේ ශ්‍රිලනිප අපේක්‍ෂකයන් සමඟය​. එය ඔහුට පැහැදිලි අවාසියක් ගෙන දෙයි.


7. මනාප පොරය නැති වීම​


එකම පක්‍ෂවල අපේක්‍ෂකයන් මනාප සඳහා කුලල් කා ගැනීම සිතල යුද්ධ වල තත්වයෙන් බැහැරව ඇණ කොටා ගැනීම් දක්වා දුර දිග ගිය අවස්ථා එමට දකින්නට ලැබිණි. මෙය මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා ඉහළ යාමට විශාල හේතුවක් විය​. නමුත් කේවල ආසන ක්‍රමයේදී පක්‍ෂ අතර ගැටුම් ඇති වුනත්, එකම පක්‍ෂයේ අපේක්‍ෂකයන් අතර ගැටුම් ඇති වීමේ අවස්ථාවක් නැත​.


8. ස්ථාවර ආණ්ඩු පිහිටුවීමේ හැකියාව 


1947 සිට අද දක්වා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ වලදී ජයග්‍රාහී පක්‍ෂය ලැබූ ආසන ප්‍රතිශතයන් සලකා බලමු



කේවල ආසන ක්‍රමය යටතේ 1947, 1960 මාර්තු, 1965 යන අවස්ථා වලදී හැරුණු විට අනෙක් සියළුම අවස්ථා වල ජයග්‍රාහී පක්‍ෂයට පාර්ලිමේන්තුවේ සරළ බහුතරයක් හිමි වී ඇත​. දේශපාලන පක්‍ෂ හරිහැටි සංවිධාන නොවුණු පසුබිමක පැවැත්වුණු 1947 පළමු මහ මැතිවරණය සහ මාස තුනක ආයු කාලයකට සීමා වූ 1960 මාර්තු මැතිවරණය අමතක කළහොත් කේවල ආසන ක්‍රමය යටතේ සරළ බහුතරය ලබා ගැනීමට ජයග්‍රාහී පක්‍ෂයට නොහැකි වන්නේ 1965 දී පමණි.

නමුත් සමානුපාතික ක්‍රමය යටතේ පැවැත්වුණු මැතිවරණ වලදී ජයග්‍රාහී පක්‍ෂයට සරළ බහුතරය හිමි වන්නේ අතිශය ප්‍රශ්නකාරී පසුබිමක පැවැත්වුණු 1989 මැතිවරණයේදී සහ යුධ ජයග්‍රහනය සමඟ තිබූ 2010 මැතිවරණයේදී පමණි. සාමාන්‍යයෙන් සුවිශේෂී ජයක් ලෙස සැලකෙන 1994 පොදු පෙරමුණු ජයග්‍රහනයේදී පවා ජයග්‍රාහකයාට සරළ බහුතරයක් ලබා ගැනීමට නොහැකි විය​.

මෙයට හේතුව වන්නේ ප්‍රභල ප්‍රධාන පක්‍ෂ දෙකක් සිටිනා පසුබිමක පක්‍ෂ දෙකටම ආසන්න වශයෙන් සමාන ඡන්ද ලැබීමයි.

මෙසේ සරළ බහුතරය අහිමි පක්‍ෂ රජයක් පිහිටුවීමට යාමේදී ඒවා වාර්ගික පක්‍ෂවල සහය ලබා ගත යුතු තත්වයක් යටතේ වාර්ගික දේශපාලනයට දැවැන්ත කේවල් කිරීමේ බලයක් හිමිවිය​. එහි ප්‍රතිපල අමුතුවෙන් විස්තර කළ යුතු නැත​.



කේවල ආසන ක්‍රමයේ අවාසි


කේවල ආසන ක්‍රමයේ ඇති එකම අවාසිය නම් සමහර අවස්ථා වලදී පරාජිත ප්‍රධාන පක්‍ෂයට හිමි වන ආසන ගණන මගින් එය ලබා ගන්නා සම්පූර්ණ ඡන්ද ගණනට සාධාරනයක් ඉටු නොවීමයි. ප්‍රධාන පක්‍ෂ දෙක මැතිවරණ වලදී ආසනයකට ලැබූ ඡන්ද සලකා බැලීමෙන් මෙය මනාව පැහැදිලි වේ.



කේවල ආසන ක්‍රමය යටතේ පරාජිත පක්‍ෂයේ ආසනයකට ලැබුනු ඡන්ද ගණන ජයග්‍රාහී පක්‍ෂයට වඩා බෙහෙවින් වැඩි බව පෙනේ. උදාහරණයකට 1970 දී එජාපයේ සෑම ඡන්ද 111,325 කටම එක් ආසනයක් ලැබුණු අතර​, ශ්‍රිලනිපයට ලැබුණු සෑම ඡන්ද 20,220 කටම ආසනයක් ලැබී ඇත​!

සමානුපාතික ඡන්ද ක්‍රමය යටතේ මෙය බොහෝ දුරට අඩු වී ඇති බව පෙනේ.

මෙය වළක්වා ගැනීම සඳහා හොඳම විසඳුම නම් කේවළ​-සමානුපාතික මිශ්‍ර ක්‍රමයක් හඳුන්වා දීමයි. මෙහිදී යම් ආසන සංඛ්‍යාවක් සමානුපාතික ක්‍රමය යටතේ ලබා දීමෙන් (මනාප වලින් තොරව​) ක්‍රම දෙකේම ඇති යහපත් ලක්‍ෂන ඉතිරි කර ගැනීමට හැකි වනු ඇත​.