ඉස්ලාමයේ ඉතිහාසය - 4 (ඉස්ලාමයේ මුල් දවස්​)

පළමු මුස්ලිම් වරු

මුහම්මද් තුමා තමාගේ දේව පණිවුඩය මුලින්ම කීවේ පවුලේ අයට​. ඔහුගේ පණිවුඩය පිළිගෙන මුලින්ම ඉස්ලාමය වැළඳ ගත්තේ කදීජා. මේ නිසා කදීජා පළමු මුස්ලිම් වරයා ලෙස පිළිගැනෙනවා.

ඊළඟට ඉස්ලාමයේ පණිවුඩය පිළිගත්තේ මුහම්මද් තුමාගේ ඥාති සොහොයුරා වුනු, ඔහුගේ පුතා ලෙස ඔහු ඇසුරේ හැදී වැඩුනු අලී ඉබ්න් අබු තාලිබ්. ඔහු එවකට දහ හැවිරිදි දරුවෙක්. මේ නිසා අලී පළමු මුස්ලිම් පිරිමියා ලෙස පිළිගැනෙනවා.

තුන්වැනියට ඉස්ලාමය වැළඳ ගත්තේ කදීජා සහ මුහම්මද් තුමා විසින් පුතෙකු ලෙස හදා වඩාගත් සයීද් ඉබ්න් හරිතා. ඔහු කලින් කදීජා ගේ මෙහෙකරුවෙක්.

ඉන්පසුව මුහම්මද් තුමාගේ සහ කදීජාගේ දියණියන් වන සයිනාබ්, රකායා, උම් කුතුම් සහ ෆාතිමා ඉස්ලාමය වැළඳගත්තා. මේ අය සියල්ලෝම මුහම්මද් තුමාගේ පවුලේ සාමාජිකයන්.

පවුලේ අයගෙන් පසු මුහම්මද් තුමා ඉතාම පරිස්සමෙන් තෝරාගත් විශ්වාසවන්තයන් කීප දෙනෙකුට තමාගේ "රහස​" ප්‍රකාශ කළා. මේ අයත් ක්‍රමයෙන් ඉස්ලාමයට හැරුනා.

පවුලෙන් පිට කෙනෙකු ලෙස මුලින්ම ඉස්ලාමය වැළඳ ගත්තේ මුහම්මද් තුමාගේ කිට්ටු මිතුරෙක් වුනු අබු බකර්. ඔහු එවකට 37 හැවිරිදි වෙළන්දෙක්. ඉස්ලාමය වැළඳගත් පළමු වැඩිහිටි පිරිමියා ලෙස සැලකෙන්නේ අබු බකර්.

ඊළඟට​ අබු බකර් ගේ මිතුරු ධනවත් වෙළෙන්දෙක් වුනු උත්මාන් ඉබ්න් අෆ්ෆන් අබු බකර් විසින් ඉස්ලාමයට හරවා ගත්තා. උත්මාන් ඒ වන විට 32 හැවිරිදි තරුණයෙක්.

613 දී දෙවියන් ගෙන් ලැබුනු උපදෙසක් අනුව මුහම්මද් තුමා ප්‍රසිද්ධියේ තම ආගම දේශනා කිරීම ඇරඹුවා.

ඉන්පසුව ක්‍රමයෙන් එකා දෙන්නා මුහම්මද් තුමාගේ පණිවුඩය පිළිගත්තා. මුලින්ම ඉස්ලාමය වෙත ඇදී ආවේ දුප්පතුන්, ගැටවරයන් සහ කාන්තාවන්. මේ අය එවකට පැවති අරාබි සංස්කෘතිය අනුව සමාජයේ පීඩාවට ලක් වුනු අය​. කෙනෙකුගේ උසස් පහත් බව තීරණය වන්නේ උපත​, ධනවත් බව, වයස හෝ ස්ත්‍රී-පුරුෂ බව අනුව නොව දෙවියන් කෙරෙහි ඇති භක්තිය අනුව බව මුහම්මද් තුමා විසින් ප්‍රකාශ කිරීම මේ අය ඉස්ලාමය වෙත ආකර්ශනය වීමට හේතුවක් වුනා.

මේ කාලයේ ඉස්ලාමය ප්‍රචලිත වුනේ දුප්පතුන් ගේ සහ කාන්තාවන් ගේ ආගමක් විදිහට​. මෙය මක්කා නගරයේ ධනවතුන් සහ බලවතුන් ඉස්ලාමය පහත් කර දැකීමට හේතුවක් කර ගත්තා.


මුලින්ම ඉස්ලාමය වැළඳගත් අය වුනේ මේ අය​:

කදීජා බින්ට් කුවයිලිඩ් :
මුහම්මද් තුමාගේ බිරිඳ​. ධනවත් වෙළෙන්දෙක්.

අලී ඉබ්න් අබු තාලිබ් :
මුහම්ම්ද් තුමාගේ ඥාති සොහොයුරා. 10 හැවිරිදි දරුවෙක්.

සයීද් ඉබ්න් හරිතා :
කදීජා ගේ හදා ගත් පුතා.

සයිනාබ් :
කදීජා ගේ දියණිය​. 11 හැවිරිදි දැරියක්.

රකායා :
කදීජා ගේ දියණිය​. 9 හැවිරිදි දැරියක්.

උම් කුතුම් :
කදීජා ගේ දියණිය​. 8 හැවිරිදි දැරියක්.

ෆාතිමා :
මුහම්මද් තුමා සහ කදීජා ගේ දියණිය​. ඇය උපදින විට මුහම්මද්ට දේව පණිවුඩය ලැබී අවසානයි. ඇය උපතේ සිටම හැදී වැඩෙන්නේ ඉස්ලාමයට අනුව​.

අබු බකර් :
මුහම්මද් තුමාගේ මිතුරෙක්. 37 හැවිරිදි වෙළෙන්දෙක්.

උත්මාන් ඉබ්න් අෆ්ෆාන් :
අබු බකර් ගේ මිතුරෙක්. 32 හැවිරිදි වෙළෙන්දෙක්.

අබු දාර් අල්-ගිෆාරි :
බැනු ගිෆාර් ගෝත්‍රයේ සාමාජිකයෙක්. දුප්පත් බෙදුවියන් වරයෙක්.

යාසිර් ඉබ්න් අමීර් :
දුප්පත් මක්කා වැසියෙක්. මහල්ලෙක්

සුමයියා :
යාසිර් ඉබ්න් අමීර් ගේ බිරිඳ​. දුප්පත් මක්කා වැසියෙක්. මැහැල්ලක්

අම්මාර් ඉබ්න් යාසිර් :
යාසිර් සහ සුමයියා ගේ පුතා. 40 හැවිරිදි දුප්පත් මක්කා වැසියෙක්.

සාද් ඉබ්න් අබි වක්කාස් :
17 හැවිරිදි තරුණයෙක්.

ලුබාබා බින්ට් අල්-හරිත් :
මුහම්මද් තුමාගේ පියා ගේ සොයුරෙක් වුනු අබ්බාස් ගේ බිරිඳ​.

අබ්ද් අල් - රහ්මන් ඉබ්න් අව්ෆ් :
29 හැවිරිදි තරුණයෙක්. වෙළෙන්දෙක්.

අබ්ද් අල්ලාහ් ඉබ්න් මසූද් :
17 හැවිරිදි තරුණයෙක්. එඬේරෙක්.

ජෆර් ඉබ්න් අබි තාලිබ් :
මුහම්ම්ද් තුමාගේ ඥාති සොහොයුරා. අලී ගේ සොහොයුරා. 20 හැවිරිද් තරුණයෙක්.

බිලාල් ඉබ්න් රබා :
31 හැවිරිදි ඉතියෝපියානු (කළු) ජාතික වහලෙක්.

සුබායිර් ඉබ්න් අල්-අවම් :
මුහම්මද් තුමාගේ ඥාති සොහොයුරෙක්. 17 හැවිරිදි තරුණයෙක්. "නාහෙට නාහන​" කලහකාරයෙක් ලෙස ප්‍රසිද්ධ ගැටවරයෙක්.

තල්හා ඉබ්න් උබයිදුල්ලා :
18 හැවිරිදි තරුණයෙක්.

අබු උබයිදා ඉබ්න් අල්-ජරා :
28 හැවිරිදි තරුණයෙක්. වෙළෙන්දෙක්.

අස්මා බින්ට් අබි බකර් :
අබු බකර් ගේ දියණිය. 16 හැවිරිදි තරුණියක්.

අබ්ද් අල්ලාහ් ඉබ්න් අබ්ද් අල් අසාද් :
මුහම්මද් තුමාගේ ඥාති සොහොයුරා. තරුණයෙක්.

උම් සලමා :
අබ්ද් අල්ලාහ් ඉබ්න් අබ්ද් අල් අසාද් ගේ බිරිඳ​. 15 හැවිරිදි තරුණියක්.

මක්දාද් ඉබ්න් අස්වාද් :
යෙමනයේ සිට මක්කාව වෙත සංක්‍රමනය් වුනු දුප්පත් තරුණයෙක්.

ඉස්ලාමයේ මුල් අවධිය​

ක්‍රි.ව​. 613 දී මුහම්මද් තුමා ඉස්ලාමයේ පණිවුඩය ප්‍රසිද්ධියේ ලබා දීම ඇරඹුවා. මේ වන විට ඉස්ලාමය වැළඳගත් 20-30 ක පමණ පිරිසක් මක්කා නගරයේ හිටියා. දුප්පතුන්, වහලුන්, ගැටවරයන් සහ කාන්තාවන්ගෙන් වැඩිපුර සමන්විත වුනු මේ අය ගැන වැඩි දෙනෙක් ලොකු අවධානයක් යොමු කරේ නෑ. මක්කා නගරයේ ධනවතුන් ඉස්ලාමය දැක්කේ "නොවැදගත් පුද්ගලයන් ගේ නොවැදගත් එකතුවක්" සහ "මුහම්මද් ගේ පිස්සු වැඩක්" විදිහට​.

මේ කාලයේදී මුස්ලිම් වරුන්ට යාඥා කරන්න පල්ලියක් තිබුනේ නෑ. ඔවුන් එක් රැස් වුනේ "අල්-අර්කම් ඉබ්න් අබි ල්-අර්කම්" නම් පුද්ගලයෙක් ගේ නිවසේ. පටු වීදියක පිහිටා තිබුනු මේ නිවසට කාගේවත් අවධානයට ලක් නොවී ඇතුල් වෙන්න සහ පිටවෙන්න හැකි වුනා. මුහම්මද් තුමා සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයන් මේ නිවසේ එක් රැස් වෙලා මුහම්මද් තුමාට​ ලැබුනු දේව පණිවුඩය ගැන සාකච්ඡා කළා.

ක්‍රි.ව​. 614 දී මුහම්මද් තුමාට ලැබුණු පණිවුඩයකට අනුව ඔහු බහු දේව වන්දනාව සහ විශේෂයෙන්ම පිළිම වන්දනාවට එරෙහිව දේශනා කිරීමට පටන් ගත්තා. බහු දේව වන්දනාව හෙවත් අල්ලාහ් දෙවියන්ට සමානයන් ඇති බව ඇදහීම​, සහ පිළිම වන්දනාව ඉස්ලාමයේ හැඳින්වෙන්නේ "ෂිර්ක්" නමින්. ෂිර්ක් සිදු කරන පුද්ගලයෙක් (හෙවත් පිළිම වන්දනා කරුවෙක් හෝ බහු දේව වන්දනා කරුවෙක්) හැඳින්වුනේ "මුෂරික්" නමින්. ඉස්ලාමයේ එන පාපයන් අතරින් වඩාත්ම බරපතල පාපය ලෙස සැලකෙන්නේ ෂිර්ක්.

බහු දේව වන්දනාවට එරෙහිව මුහම්මද් තුමා දේශනා කිරීම ඇරඹීමත් සමඟම මක්කා නගරයේ ධනවතුන් සහ බලවතුන් කලබල වුනා. මක්කා නගරයේ වැදගත්කම, කිර්තිය සහ ධනය ගලා එන මාර්ග සම්පූර්නයෙන්ම වගේ රඳා පැවතුනේ මක්කා නගරයට වාර්‍ෂිකව පැවැත්වුනු වන්දනා ගමන මත​. මුහම්මද් තුමා දේශනා කරන්නේ ඒ වන්දනා ගමනේ හරයට එරෙහිව​. එමගින් ඔහු තර්ජනය කරන්නේ මක්කා නගරයේ ධනවත් වෙළඳුන් ගේ ධනයට සහ බලයට​.

ඉස්ලාමය තව දුරටත් "මුහම්මද් ගේ පිස්සු වැඩක්" නොවන බවත්, අතිශය භයානක ආගමික කල්ලියක් බවත් ඔවුන් තීරණයක කළා.

මක්කා නගරයේ පාලනය​

මක්කා නගරයේ බලය අත් කරගෙන හිටියේ බැනු කුරෙයිෂ් ගෝත්‍රය​. බැනු කුරෙයිෂ් ගෝත්‍රය වංශ 14 කින් සමන්විත වුනා. මේ වංශ අතරින් වඩාත් බලවත් වුනේ බැනු උමයියා, බැනු මක්සුම් සහ බැනු හෂීම් වංශ​. මුහම්මද් තුමා අයත් වුනේ බැනු හෂීම් වංශයට​.

මක්කා නගරය පාලනය වුනේ විවිධ වංශ වල ප්‍රධානීන් ගෙන් සමන්විත වුනු පාලන සභාවක් මගින්. මේ පාලන සභාව එක් රැස් වුනේ කාබාවට යාබදව තිබුණු "දාර් අල්-නද්වා" (රැස්වීම් ශාලාව​) නමින් හැඳින්වුනු ගොඩනැගිල්ලක​. මේ පාලන සභාවට කුරෙයිෂ් ගෝත්‍රයේ වංශයන් විසින් තමාගේ නියෝජිතයන් එව්වා. ඔවුන් එකතු වෙලා සාමූහිකව තීරණ ගත්තා. පාලන සභාවට පත් කෙරුනේ වයසින් අවුරුදු 40 ට වැඩි, බුද්ධිමත් සහ පිළිගැනීමක් සහිත පුද්ගලයන්.

බලවත් වංශ වලට පාලන සභාවේ වැඩි බලයක් හිමි වුනා. එවකට මක්කා නගරයේ ප්‍රධාන නායකයන් වුනේ:

බැනු මක්සුම් වංශය :
වලීඩ් ඉබ්න් අල්-මුගිරා (නායකයා)
ආමර් ඉබ්න් හිෂාම්

බැනු උමයියා වංශය :
අබු සුෆියාන් ඉබ්න් හාර්බ් (නායකයා)
උත්බා ඉබ්න් රබියා
උක්බා ඉබ්න් අබු-මුඅයිට්
හින්.ද් බින්ට් උත්බා (අබු සුෆියාන් ගේ බිරිඳ සහ උත්බා බින්ට් රබියා ගේ දියණිය​)

බැනු හෂීම් වංශය :
අබු තාලිබ් ඉබ්න් අබ්ද් අල් මුත්තාලිබ් (නායකයා. මුහම්මද් තුමාගේ පියාගේ සොහොයුරා)
අබු ලැහැබ් ඉබ්න් අබ්ද් අල් මුත්තාලිබ් (මුහම්මද් තුමාගේ පියාගේ සොහොයුරා)
නෆ්ලා ඉබ්න් කුවයිලිඩ් (කදීජා ගේ සොහොයුරා)

බැනු සුහ්.රා වංශය :
අල් අක්නාස් ඉබ්න් ෂුරයික්

බැනු සහ්ම් වංශය :
අල් අස් ඉබ්න් වයිල්

බැනු ජුමාහ් වංශය :
උමයියා ඉබ්න් කලාෆ්

බැනු මක්සුම් වංශයේ නායකයා වුනු වලීඩ් ඉබ්න් අල්-මුගිරා මක්කා නගරයේ නායකයා ලෙස පිළිගැනුනා. ඔහුගේ සොහොයුරාගේ පුතා වුනු ආමර් ඉබ්න් හිෂාම් ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස සැලකුනා. ආමර් ඉබ්න් හිෂාම් වයස අවුරුදු 40 සම්පූර්ණ වෙන්නත් පෙර සිටම පාලන සභාවට ඇතුල් වුනු ඉතාමත් දක්‍ෂ සහ බුද්ධිමත් අයෙක්. ඔහුගේ බුද්ධිමත් බව නිසා "අබු අල්-හකම්" (බුද්ධිමත් විනිශ්චයේ පියා) යන නම ඔහුට පටබැඳුනා.

මක්කාවේ අනාගත නායකයා විදිහට මුහම්මද් තුමාට සහ ඉස්ලාමයට එරෙහිව වඩාත්ම තදින් ක්‍රියාත්මක වුනේ ආමර් ඉබ්න් හිෂාම්. ඒ නිසා ඉස්ලාමීය ඉතිහාසයේ ඔහු හැඳින්වෙන්නේ "අබු ජහල්" (අඳුරේ පියා) නමින්.

මේ නම් ඉස්ලාමීය ඉතිහාසයේ වැදගත් චරිත බවට පත් වුනු අය​.