අතොළු

මාලදිවයිනේ දූපත් තියෙන්නෙ පොකුරු විදිහට​. මේ දූපත් පොකුරක් දිවෙහි බසින් හැඳින්වෙන්නෙ "අතොළු" කියල​. පොදුවේ කොරල් දූපත් පොකුරු හැඳින්වෙන ඉංග්‍රීසි යෙදුම වන "ඇටොල්" (atoll) හැදිල තියෙන්නෙ ඒකෙන්.

අතොළු හැදෙන හැටි

අතොළුවක් හැදෙන්නෙ පියවර පහකින්.

1. මුහුදෙන් ඉහලට මතුවුන ගිනිකඳු දූපතක් (volcanic island) තමයි අතොළුවක ආරම්භක පියවර​.

2. ගිනිකඳු දූපත වටේට කොරල් පරයක් හැදෙන්න ගන්නවා. ඒ අතර ගිනිකඳු දූපත හෙමින් ගිලා බහිනවා.

3. දූපත ගිලා බහිද්දි කොරල් පරය ක්‍රමයෙන් දූපතෙන් ඈත් වෙනවා. එතකොට දූපත සහ කොරල් පරය අතර නොගැඹුරු කලපුවක් (lagoon) නිර්මානය වෙනවා.

4. දූපත සම්පූර්නයෙන්ම මුහුදේ ගිලා බහිනවා. මුහුදෙන් උඩ ඉතුරු වෙන්නෙ කොරල් පරය විතරයි. දූපත තිබුන තැන ඉතුරු වෙන්නෙ නොගැඹුරු කලපුවක්.

5. සමුද්‍ර ඛාදනය නිසා කොරල් පරය තැනින් තැන මුහුදට යට වෙලා දූපත් වළල්ලක් හැදෙනවා. මේ දූපත් වළල්ල තමයි අතොළුවක් විදිහට හඳුන්වන්නේ.

මාලදිවයිනේ අතොළු

මාලදිවයින සමන්විත වෙන්නෙ සොබාවික අතොළු 26 කින්.

1. ඉහවන්දිප්පොලු
2. තිලදුන්මති
3. මාමකුණුදූ
4. එත්තිංගිලි - අලිෆුෂි
5. මාලොස්මදුලු උතුරුබුරි
6. ෆස්දූතෙරේ
7. මාලොස්මදුලු දෙකුණුබුරි
8. ගොයුදූ
9. ෆාදිප්පොලු
10. කාෂිදූ
11. ගහාෆරු
12. මාලේ උතුරුබුරි
13. මාලේ දෙකුණුබුරි
14. තොඩ්ඩු
15. රස්දූ
16. අරි
17. ෆෙලිදේ
18. වට්ටරු
19. මුලාකු
20. නිලන්දේ උතුරුබුරි
21. නිලන්දේ දෙකුණුබුරි
22. කොළුමදුලු
23. හද්දුන්මති
24. හුවාදූ
25. ෆුවාමුලා
26. අඩ්ඩු

අතොළුවක ප්‍රමානය මනින ක්‍රම තුනක් තියෙනවා. එක අතොළුවේ දිග - පළල​. දෙක අතොළුව මගින් මායිම් වන කලපුවේ වර්ගඵලය​. තුන අතොළුවට අයත් දූපත් වල ගොඩබිම් වර්ගඵලය​. මේ ක්‍රම තුනටම බැලුවත් ලෝකයේ විශාලම අතොළු කීපයක්ම තියෙන්නෙ මාලදිවයිනේ.

අතොළුවල දිග