ජපන් බස​ - 1 (ලිඛිත ජපන්)

ජපන් භාෂාව කියන්නෙ ලෝකයේ භාවිතාවෙන භාෂා අතරින් අමාරුම භාෂාව කිව්වොත් නිවැරදියි.

මුලින්ම අපි බලමු ජපන් භාෂාව ලියන හැටි.

ලිඛිත ජපන්

ජපන් භාෂාව ලියන හැටි එහෙම්පිටින්ම අපභ්‍රංසයක්. ඒ ගැන අහද්දි පුදුම හිතෙනව මේ තරම් දියුණු නිර්මානශීලී ජාතියක් තමන් ගෙ ලිඛිත භාෂාව වශයෙන් මේ වගේ වඳුරු කුණුහරුපයක් භාවිතා කිරීම ගැන​.

සාම්ප්‍රදායිකව ජපන් භාෂාව ලියන්නෙ උඩ ඉඳන් පහලට සහ දකුණේ ඉඳන් වමට​. නමුත් දැන් සමහර අවස්ථා වලදී ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ ආරයට වමේ සිට දකුණට සහ ඉහළ සිට පහළට ජපන් ලියන අවස්ථා තියෙනවා. නමුත් සාම්ප්‍රදායික විදිහට ලියන තැනුත් තියෙනවා. විශේෂයෙන් දැන්වීම්, පෝස්ටර්, පුවත්පත්, සඟරා එහෙම සාම්ප්‍රදායික විදිහට ලියල තියෙනව​. භාවිතය අතින් මේ දෙකම 50-50 පාවිච්චි වෙනව කියල කියන්න පුළුවන්.

ජපන් හෝඩිය​.

හෝඩිය කිව්වට ඇත්තටම ජපන් භාෂාවේ හෝඩි තුනක් තියෙනවා.

1. කන්ජි

2. හිරගන​

3. කතකන​

කන්ජි

කන්ජි කියන්නෙ රූපාක්‍ෂර හෝඩියක් (Logographic). ඒ කියන්නෙ එක එක භාෂාමය අදහසක් වෙනුවෙන් වෙනම අකුරක් (සංකේතයක්) තියෙනවා.

උදාහරණයකට "අම්මා" කියන අදහස වෙනුවෙන් වෙනම අකුරක් තියෙනවා. "තාත්තා" ටත් එහෙමයි. ගඟ​, ගහ​, ගේට්ටුව​, කුඹුර මේ හැම අදහසක් වෙනුවෙන් ම වෙනම අකුරක් තියෙනවා.

කන්ජි වලින් ලියපු ලියවිල්ලක්

 උදාහරණ :

අම්මා 母 තාත්තා 父 ගඟ 川 ගේට්ටුව 門 කුඹුර 田

මේ අකුරු බොහෝ විට ඒ අකුරේ අර්ථය දෙන රූපයට සමාන හැඩයකින් යුක්තයි. බලන්න තාත්තා අකුර රැවුලක් තියෙන මූනක් වගේ. ගඟ අකුර ගඟක දිය රැළි වගේ. ගේට්ටුව අකුර ගේට්ටුවක් වගේ. කුඹුර අකුර ලියැදි හතරක කුඹුරක් වගේ.

කන්ජි අකුරු ජපානයට ඇවිල්ල තියෙන්නෙ ක්‍රි.ව​. 50 දි විතර චීනයේ ඉඳල. ඇත්තෙන්ම "කන්ජි" කියන වචනයේ තේරුම "චීන අකුරු" කියන එක​.

දැන් මේ සිස්ටම් එකේ බැලූ බැල්මට වාසියක් සහ අවාසියක් පේන්න ඕනෙ.

වාසිය තමයි අඩු අකුරු ගාණකින් වැඩි අදහස් ප්‍රමානයක් ඉදිරිපත් කරන්න පුළුවන්. අවාසිය තමයි අකුරු විශාල ප්‍රමානයක් ඕනෙ.

ඇත්තෙන්ම කන්ජි අකුරු ඔක්කොම 50,000 විතර තියෙනව​.

ඉතින් මෙලෝ යකෙක්ට ඔය පණස් දාහම මතක තියා ගන්න බැරි නිසා නිතර දෙවේලෙ අවශ්‍යය වෙන අකුරු විතරක් අඩංගු කෙටි හෝඩි කීපයක් ජපන්නු පාවිච්චි කරනව​.

ක්‍.යොයිකු කන්ජි - අකුරු 1006 - ප්‍රාථමික පාසැල් වල උගන්වන හෝඩිය​. මේකෙ තියෙන්නෙ මූලිකම අකුරු ටික​.

ජෝයෝ කන්ජි - අකුරු 2136 - ද්වීතික පාසැල් වල උගන්වන හෝඩිය​. ක්.යොයිකු කන්ජි හෝඩියට තවත් අකුරු 1130 ක් එක් කර ගෙන හදල තියෙන්නෙ. ජපන් භාෂාව එදිනෙදා භාවිතයට නම් ජෝයෝ කන්ජි අත්‍යාවශ්‍යය වෙනවා.

ජින්මෙයියෝ කන්ජි - අකුරු 3119 - ජෝයෝ කන්ජි වලට අමතර අකුරු 983 ක් එකතු කරල හදල තියෙන්නෙ. මේ අමතර අකුරු වලින් කියැවෙන්නෙ පුද්ගල නාම​.

හිරගන​

දෙවෙනි හෝඩිය තමයි හිරගන​. මේක රූපාක්‍ෂර හෝඩියක් නෙවෙයි. ශබ්ධාක්‍ෂර හෝඩියක් (Syllabic ). ඒ කියන්නෙ එක එක ශබ්ධයට වෙනම අකුර ගානෙ තියෙනවා.

උදා :
ක か කි き කු く කෙ け කො こ

හිරගන හෝඩියෙ අකුරු 46 ක් තියෙනවා. සමහර ශබ්ධ (උදාහරණයකට "ඇ") ජපන් භාෂාවේ භාවිතා නොවෙන නිසා ඒවට අනුරූප හිරගන අකුරු නෑ.

හිරගන භාවිතා වෙන්නෙ කන්ජි වලින් ලියන්න බැරි වචන ලියන්න​. ශබ්ධ අනුව අකුරු තියෙන නිසා ඕන වවනයක් හිරගන වලින් ලියන්න පුළුවන්.

හිරගන හෝඩිය සකස් කරගෙන තියෙන්නෙ ක්‍රි.ව​. 500 දි විතර. කන්ජි හෝඩිය උගත්තු අතරේ භාවිතා වුනත්, සාමාන්‍යය ජනතාවට විශාල අකුරු ප්‍රමානයක් මතක තබා ගන්න බැරි නිසා හිරගන හෝඩිය සකස් කරගෙන තියෙනවා. හිරගන හෝඩිය මුලින්ම භාවිතා කරල තියෙන්නෙ කාන්තාවන්. ඒ කාන්තාවන්ට අධ්‍යාපන පහසුකම් අඩු නිසා. ඊට පස්සෙ සාමාන්‍යය පොදු ජනයා අතර මේක පැතිරිලා තියෙනවා.

හිරගන වලින් ලියපු නාම පුවරුවක්

කතකන​

තුන්වෙනි හෝඩිය තමයි කතකන​. කතකන හෝඩියත් හිරගන වගේ ශබ්ධාක්‍ෂර හෝඩියක් (Syllabic ). කතකන හෝඩියෙ අකුරු 48ක් තියෙනවා.

උදා:
ම マ මි ミ මු ム මෙ メ මො モ

කතකන හෝඩිය ක්‍රි.ව​. 800 දි පමණ බෞද්ධ භික්‍ෂූන් විසින් ධර්ම ග්‍රන්ථ ලිවීමට තමයි මුලින්ම සකස් කරගෙන තියෙන්නෙ. ඊට පස්සෙ කතකන හෝඩිය රාජ්‍යය ලියැවිලි ලිවීමට යොදා ගෙන තියෙනවා.

අද කතකන අකුරු භාවිතා වෙන්නෙ විදේශීය භාෂා වලින් අවශෝෂනය කරගත්ත වචන (උදා : කොම්පියුතා - පරිගණකය​) ලියන්න​.

කතකන අකුරු වලින් ලියල තියන වචනයක් කියවද්දි අපි දැනගන්න ඕනෙ මේක විදේශීය භාෂාවකින් ආපු එකක් කියල​.

විදේශිකයන් ගෙ නම් ලියන්නෙත් කතකන වලින්. ඔබේ නම ජපන් වලින් ලියනව නම් ලියන්න ඕනෙ කතකන වලින්

කතකන වලින් ලියපු නාම පුවරුවක්

ජපන් භාෂාවෙන් ලියනකොට මේ හෝඩි තුනේම අකුරු එකට භාවිතා වෙනව​. ඒ කියන්නෙ එකම වාක්‍යයක හෝඩි තුනේම අකුරු තියෙන්න පුළුවන්.

මේ දැන්වීම් පුවරුවේ කන්ජි, කතකන​, හිරගන සහ ඉංග්‍රීසි හෝඩි හතරම පාවිච්චි කරල තියෙනව​.

ඒ මදිවට සාම්ප්‍රදායික ජපන් භාෂාවේ විරාම ලකුණු නෑ. ඒ කියන්නෙ කොමා, තිත්, වචන අතර හිස්තැන් මොකවත් නෑ. ඔක්කොම ලියන්නෙ එක ගොඩේ. කියවන කෙනා දැනගන්න ඕනෙ වචන, වාක්‍යය කඩා ගන්න​.

දැන් ඉහත ඡේදය සාම්ප්‍රදායික ජපන් ක්‍රමයට ලියනව නම් ලියන්නෙ මෙහෙම​:

ඒමදිවටසාම්ප්‍රදායිකජපන්භාෂාවේවිරාමලකුණුනෑඒකියන්නෙකොමාතිත්වචනඅතරහිස්තැන්මොකවත්නෑඔක්කොමලියන්නේකගොඩේකියවනකෙනාදැනගන්නඕනෙවචනවාක්‍යයකඩාගන්න​

හැබැයි දැන් නැවතීමේ ලකුණ වෙනුවට පොඩි බින්දුවක් සමහර අවස්ථා වලදි පාවිච්චි කරනව​. හැබැයි එහෙම නැති තැන් ඊට ගොඩක් වැඩියි.

ඔළුව කැරකෙනව වගේද​? තව පටන් ගත්ත විතරයි.