ආගම් සහ නිරාගම්

ආගම් සහ නිරාගම්

ආගම් වල උපත

ආගම් යන සංකල්පය මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරයේ ඇති වන්නේ සාධක 5 ක් මත​.

1. එදිනෙදා ජීවිතයේ දී අපට ඍජුවම පාලනය කළ නොහැකි දේ "පාලනය කිරීමේ" උපක්‍රමයක් වශයෙන්

2. සමාජය තුල සාමූහිකත්වය වර්ධනය කිරීමේ මාධ්‍යයක් වශයෙන්

3. සමාජයේ සහ ශිෂ්ඨාචාරයේ පැවැත්මට තිබිය යුතු හර පද්ධතීන් නිර්නය කිරීමට​

4. මිනිසාට ඇති වන දාර්ශනික ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු සෙවීමට​

5. සංස්කෘතියේ අනිවාර්‍යය සංරචකයක් ලෙස​

1. ආදි කල්පිත මානවයෙක් ගත්තොත් ඌ දඩයමේ යද්දි කොටියෙක්ට ගොදුරු වෙලා මැරෙන්න පුළුවන්. ඉතින් ඌ ඕක ගැන හිත කරදර කර ගත්තොත් උට සාර්ථක දඩයක්කාරයෙක් වෙන්න බෑ. ඉතින් ඌ දඩයමේ යන්න කලින් ගහකට ගලකට "බාරයක්" වෙලා යනවා. එතන ඇතිකරගන්න හිතේ විශ්වාසය මත තමයි දවස ගෙවන්නෙ. නැත්තං හැම වෙලේම කොටියෙක්ට ගොදුරු වෙයිද කියන චකිතයෙන් හිටියොත් ඌ මානසික රෝගියෙක් වෙනවා. එඬේරෙක්ට නම් කුර ලෙඩක් හැදිල හරක් රංචුව මැරෙන්න පුළුවන්. ගොවියෙක්ට නම් නියඟයක් ඇවිල්ල වගාව පාළු වෙන්න පුළුවන්. ඉතින් යම් කිසි සංකල්පයක් නිර්මානය කරල ඒ වගකීම තමාගෙන් ඉවතට යොමු කරනවා.

ආගම් නිර්මානය වීමේ මූලිකම හේතුව මේකයි. ආදි කල්පිත ආගම් සියල්ලම ස්වභාවික බලවේගයන් පිදීමේ ස්වරූපයෙන් තියෙන්නෙ ඒ නිසා.

2. ඊළඟට ශ්‍රම විභජනයත් එක්ක එනවා සමාජය කියන සංකල්පය​. දඩයක්කාරයෙක් නම් තමාගේ ගෝත්‍රයේ දන්න හඳුනන කීප දෙනෙක් සමඟ පමණයි ගනු දෙනු කරන්නෙ. නමුත් සමාජය විශාල වෙද්දි එතන හැමෝම පුද්ගලිකව හඳුනන්නෙ නෑ. නමුත් ඒක ෆන්ක්‍ෂන් වෙන්න නම් සාමූහිකත්වයක් නිර්මානය වෙන්න ඕනෙ. ජන වර්ගය​, භාෂාව වගේ නිර්නායක එක්ක ආගම කියන නිර්නායකයත් මේ සඳහා යොදා ගැනුන​.

3. ඊළඟට සමාජයේ මිනිස්සු එක්ක අන්තර් සම්බන්ධතා තියා ගද්දි ඒක සමාජයට විනාශකාරී නොවන මට්ටමකින් තියාගන්න ඕනෙ. පුද්ගලික අභිමතාර්ථ සහ සමාජයේ පැවැත්ම කියන දෙක සමබර කරන්න අපිට අවශ්‍යය වෙනවා යම් කිසි හර පද්ධතියක්. මේ හර පද්ධතිය හඳුන්වා දීමේ වගකීම පැවරුනේ ආගම් වලට​. හර පද්ධතිය නිර්නය කරද්දි යම් කිසි මිනිහෙක් ඒක නිර්නය කරනවට වඩා අපේ එදිනෙදා කටයුතු බලාගන්න අපිට ඉහළින් ඉන්න බලවේගයකින් ඒක නිර්නය කරාම ඒකට වැඩි වටිනාකමක් ලැබුනා.

4. මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරය දියුණු වෙනකොට මිනිසාට එනව දාර්ශනික ප්‍රශ්න​. විශ්වයේ ආරම්භය​, මරණින් මතු ජීවිතය​, විශ්වයේ ක්‍රියාවලීන් පාලනය වෙන්නෙ කොහොමද ආදී වශයෙන්. ඒ ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු දුන්නෙත් ආගම්. මෙතනදිත් මේ ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු හොයන දාර්ශනිකයන්ට අපිට ඉහළින් ඉන්න බලවේග වලින් උපකාර ලැබුන​. ඒ නිසාම ඒ පිළිතුරු වලට සමාජයේ වැඩි පිළිගැනීමක් ලැබුන​.

5. ඊළඟට ශිෂ්ඨාචාරය දියුණු වෙද්දි ජීවන ක්‍රියාවලීන් සංකීර්න වෙනවා. මිනිස්සු කරන්න ඕනෙ වැඩ සංකීර්න වෙනවා. මානසික ආතතිය වැඩි වෙනවා. ඒකෙන් සහනයක් ලබන්න මිනිස්සු නිර්මානය කරනවා සංස්කෘතික ක්‍රියාවලීන්. සතියකට දවසක් සමාජයේ හැමෝම වැඩ කරන එක නවත්තල සාමූහිකව එක් රැස් වෙලා යම් කිසි විනෝදාත්මක ක්‍රියාවක නිරත වෙනවා. ඒකාකාරී ජීවන රටාවෙන් බ්‍රේක් එකක් විදිහට​. මේ සඳහා ක්‍රීඩා, සංගීතය වගේ දේවල් වගේම ආගමික උත්සවත් පොදුවේ යොදා ගැනෙනවා.

මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරයේ ප්‍රගමනයත් එක්ක ඇති වුන මේ ප්‍රශ්න වලට විසඳුමක් විදිහට තමයි ආගම් ඉදිරිපත් වෙන්නෙ.

මිනිසාගේ පොදු ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරක් ලෙස බිහිවුන මේ ආගම් එක එක ස්වරූපය ගන්නෙ ඇයි? ඒකට හේතුව තමයි ඒවා බිහිවුන චින්තනයේ තිබුන වෙනස්කම්.

ඒබ්‍රහමික ආගම් වල විකාශය​

ඒබ්‍රහමික ආගම් වල උපත සිද්ධ වෙන්නෙ ඊශ්‍රායලයේ ජෝර්දාන් ගංගාව ආශ්‍රිතව බිහිවෙන යුදෙව් ජන සමාජයේ. මේ සමාජය යම්කිසි හේතුවක් නිසා අධික වියුක්ත චින්තනයක් හිමි සමාජයක්. මේ නිසා ඔවුන් නිර්මානය කරන ආගම අනෙක් ආගම් වල වගේ ස්වාභාවික සංසිද්ධිවලට අනුබද්ධ දෙවිවරු සමූහයක් මත පදනම් වෙන්නෙ නෑ. ඒ වෙනුවට මුළු මහත් විශ්වයේම නිර්මාතෲ විශ්වයට බාහිරව පවතින එක් තනි දෙවියෙක් කියන සංකල්පය ඇති වෙනවා. මේ සංකල්පය මානව ශිෂ්ඨාචාරයේ ඇතිවෙන එකම අවස්ථාව මේකයි.

පුරාන යුදෙව් රාජ්‍යය​

සාමාන්‍යයෙන් මානව ශිෂ්ඨාචාරයේ අපි දකින දෙයක් තමයි බලවත් අසල්වැසියන් රැසකට මැදි වෙලා ඉන්න කුඩා සමාජයක් තමාගේ පැවැත්ම ගෙනියන්නේ අතිශය රණකාමී සංස්කෘතියක් ඇති කර ගැනීමෙන්. ජපානය​, ඇෆ්ගනිස්ථානය වගේ උදාහරණ මේකට දෙන්න පුළුවන්. එහෙම නොවුන සමාජ අර බලවත් අසල්වැසියන් ඉදිරියේ මුලින්ම තමාගේ දේශපාලන නිදහස නැති කර ගන්නවා. ඊට පස්සෙ ඒ සංස්කෘතිය තුළ ගිලිලා නැති වෙලා යනවා.

නමුත් යුදෙව්වන් මේ සඳහා යොදාගන්නේ වෙනම උපක්‍රමයක්. මේ සඳහා ඔවුන් උපයෝගී කර ගන්නෙ තමා විශ්ව නිර්මාතෲ දෙවියන් විසින් තෝරාගත් ජන කණ්ඩායමක් කියන සංකල්පය​. ඒ නිසා මානව වර්ගයාගේ පැවැත්ම උදෙසා තමාගේ පැවැත්ම තිබිය යුතුයි කියන සංකල්පය ඔවුන් අතර ඇති වෙනවා. ඒ නිසා කොයිතරම් තමාගේ දේශපාලන නිදහස නැති වුනත් ඔවුන් තමාගේ සංස්කෘතික අනන්‍යයතාවය දිගටම තියාගන්න සමත් වෙනවා. තමාට කියල නිශ්චිත දේශපාලන වසමක් නැතුව අවුරුදු දෙදාහක් තිස්සේ තමාගේ සංස්කෘතික අනන්‍යයතාවය රැක ගැනීම වගේ විශිෂ්ඨ කාර්‍ය සිද්ධියක් අත්කරගන්න ඔවුන්ට පුළුවන් වෙනවා.

මේ අතිශය වියුක්ත යුදෙව් ආගමෙන් අතු දෙකක් කැඩෙනවා. එකක් ක්‍රිස්තියානිය​. අනෙක ඉස්ලාමය​. මේ දෙකම යුදෙව් ආගම තරම් වියුක්ත නැති ඊට වඩා සාමූහිකත්වයට තැන දෙන ආගම්.

අරාබි ජන වර්ගය සමන්විත වෙන්නෙ ගෝත්‍ර සිය ගණනක එකතුවෙන්. ඔවුන්ට පොදු නිර්නායකයක් විදිහට භාෂාව තිබුනත්, ගෝත්‍ර බැම්ම කඩල පොදු අරාබි ජාතියක් නිර්මානය කරන්න ඒක ප්‍රභල වෙන්නෙ නෑ. ඉස්ලාමය එන්නෙ ඒ අඩුව පුරවන්න​.

ඉස්ලාමය නිසඟයෙන්ම දේශපාලනිකයි. ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයක් බිහි වීම සහ පැවැත්ම ඉස්ලාමයේ මූල ධර්ම වලම කියැවිලා තියෙනවා. අරාබින් ගේ ගෝත්‍ර බැම්ම කඩල ඒ වෙනුවට "මුස්ලිම් වරු" කියන ආගම මුල් කරගත්ත නව අනන්‍යයතාවයක් බිහි කරන්න ඉස්ලාමය සමත් වෙනවා. විශිෂ්ඨ අරාබි-මුස්ලිම් ශිෂ්ඨාචාරය බිහි වෙන්නෙ ඒ මත​.

                                                                                       
ක්‍රිස්තියානියට ඒ සාධකය බලපාන්නේ නෑ. ක්‍රිස්තියානිය බිහි වෙන්නෙ ඉස්ලාමය හෝ යුදෙව් ආගම වගේ එක් ජන වර්ගයක් පදනම් කරගෙන නෙවෙයි. ක්‍රිස්තියානිය මුලදි යුරෝපයේ පැතිරෙන්නෙ දුප්පතාගේ සහ පීඩිතයා ගේ ආගමක් විදිහට​. නමුත් පසුව එය රාජ්‍යය බලය අත් කරගත්තට පස්සෙ ඒ ස්වරූපය වෙනස් වෙනවා. ක්‍රිස්තියානිය යුරෝපයට එනකොටත් යුරෝපයේ වර්ධයන වූ ශිෂ්ඨාචාරයක් තියෙනවා. ඒ නිසා ක්‍රිස්තියානිය විසින් ශිෂ්ඨාචාරය හැසිරවීම සහ ශිෂ්ඨාචාරය විසින් ක්‍රිස්තියානිය හැසිරවීම කියන දෙකම සිද්ධ වෙනවා. ඒ නිසා යුරෝපයේ පැතිරෙන ක්‍රිස්තියානිය මුල් ස්වරූපයෙන් ගොඩක් වෙනස් එකක්. ඒ වගේම යුරෝපයේ සහ මැද පෙරදිග පවතින විවිධ සංස්කෘතීන් විසින් ක්‍රිස්තියානිය ග්‍රහනය කර ගද්දි විවිධ නිකායන් රාශියක් බිහි වෙනවා. ඒක යුදෙව් සහ ඉස්ලාම් ආගම් වල දකින්නට නැති ලක්‍ෂනයක්.

බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ දාර්ශනික අර්බුදය සහ නිරාගමිකත්වය​

දේශපාලනික හේතු මත පහළොස්වෙනි සියවසේ බටහිර යුරෝපයේ චින්තන පෙරළියක් සිද්ධ වෙනවා. ග්‍රීක දාර්ශනිකයන් විසින් වර්ධනය කරන ලද දර්ශනය යුදෙව් චින්තනය මත පදනම් වෙලා බටහිර යුරෝපයට ලැබෙනවා. මේ නිසා යුරෝපීය ශිෂ්ඨාචාරය වඩා පුද්ගල කේන්.ද්‍රීය සහ වියුක්ත ස්වභාවයක් ගන්නවා. මෙහිදී බටහිර යුරෝපයේ මේ දක්වා තිබුන කතෝලික ආගමට තවදුරටත් බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ දාර්ශනික සහ සංස්කෘතික කාර්‍ය භාරය ඉටු කරන්න බැරි වෙනවා.

මේ හිඩැස පුරවන්න සංකල්ප දෙකක් ඉදිරිපත් වෙනවා. සංස්කෘතික කාර්‍ය භාරය පුරවන්න ප්‍රොතෙස්තන්ත ක්‍රිස්තියානිය බිහි වෙනවා. සාමූහිකත්වය මත පදනම් වුන කතෝලික ආගම වෙනුවට ප්‍රොතෙස්තන්ත ආගම වඩා පුද්ගල කේන්.ද්‍රීය සහ වියුක්ත ආගමක් ඉදිරිපත් කරනවා. දෙවියන් වහන්සේ මිනිසා එක්ක පුද්ගලිකව සම්බන්ධ වන අවස්ථාවක් වන මරියා තුමිය ට කතෝලික ආගමේ තියෙන තැන ප්‍රොතෙස්තන්ත ආගමේ නෑ. ඒ වගේම කතෝලික ආගමේ එන සාමූහික දෙවියන් යැදීම​, පූජක තුමා ඉදිරියේ පව් පාපොච්චාරනය කිරීම, ආගමටම කැපවුනු බ්‍රහ්මචාරී පූජකයන් වගේ අංග නැති වෙලා දෙවියන් එක්ක කරන ගනුදෙනුව වඩා පුද්ගලික මට්ටමට එනවා.

දාර්ශනික හිඩැස පුරවන්නේ බටහිර විද්‍යාව විසින්. මේ දක්වා ආගම් මගින් පිළිතුරු දුන්න මිනිසාට ඇති වෙන දාර්ශනික ප්‍රශ්න වලට මින් ඉදිරියට පිළිතුරු දෙන්නේ බටහිර විද්‍යාව​. නමුත් මේ දෙන පිළිතුරු වලත් පදනම වෙන්නෙ අවුරුදු තුන්දාහකට කලින් යුදෙව්වෝ දීපු "විශ්වය දෙවියන් විසින් මවා ඇත්තේ මිනිසාගේ පරිභෝජනයටය​, මිනිසා යනු සුවිශේෂී සත්වයෙකි" යන පිළිතුරම තමයි. ඒ ශිෂ්ඨාචාරයේ පදනම් චින්තනය එකම නිසා. බටහිර විද්‍යාවේ අරමුණ වෙන්නෙ විශ්වය මිනිසගේ පැවැත්ම උදෙසා සකස් කිරීම​.

මේ බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ දේශපාලන​-ආර්ථික මොඩලය වෙන්නෙ ලිබරල් ධනවාදය​. ඒ පුද්ගලවාදයේ අනිවාර්‍ය ප්‍රතිඵලය විදිහට​. නමුත් දාර්ශනික සංස්කෘතික මොඩලය තවම අපැහැදිලි තැනක තියෙන්නෙ.

බටහිර ශිෂ්ඨාචාරය වර්ධනය වෙද්දි බටහිර විද්‍යාවත් වර්ධනය වෙනවා. මෙතනදි හරි අපූරු සෙල්ලමක් වෙනවා. ඒ බටහිර විද්‍යාව මගින් දෙන දාර්ශනික පිළිතුරු ක්‍රිස්තියානි ආගමේ මූල ධර්ම සමඟ නොගැලපීම​. මේක ගැලීලියෝ ගේ කාලයේ ඉඳන් යම් ප්‍රමානයකින් තිබ්බ​. නමුත් මේකෙ කූඨප්‍රාප්තිය එන්නෙ චාල්ස් ඩාවින් විසින් පරිණාම වාදය ඉදිරිපත් කිරීමෙන්. කලින් එහෙන් මෙහෙන් වැදිච්ච ප්‍රහාර වෙනුවට මේකෙදි කෙලින්ම වදින්නෙ "දෙවියන් විසින් විශ්වය සහ මිනිසා මවනු ලැබීය​" කියන ක්‍රිස්තියානියේ පදනමට​.

මෙතනදි බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ දෙවැනි පෙරළිය සිද්ධ වෙනවා. කතෝලික ආගම වෙනුවට ප්‍රොතෙස්තන්ත ආගම ගේනවා වගේ අර්ධ විසඳුමකින් ගොඩ දාන්න බැරි තරම් අර්බුධය බරපතලයි. මෙතනදි නැවතත් බටහිර යුරෝපයේ දාර්ශනික පුබුදුවක් ඇති වෙනවා.

ඒකෙ ප්‍රතිඑලයක් විදිහට බටහිර මිනිසා විසින් ආගම සහමුළින්ම ප්‍රතික්‍ෂේප කරනවා.

තාර්කිකක්ත්වයේ දේවස්ථානය

මේක අපිට මුලින්ම දකින්නට ලැබෙන්න ප්‍රංශ විප්ලවයේ එක තැනකදී විප්ලවකාරීන් විසින් ක්‍රිස්තියානි පල්ලිය වෙනුවට​ "තාර්කිකක්ත්වයේ දේවස්ථානය​​" පිහිටුවීමේ සිද්ධියෙදි. ඊට පස්සෙ කාල් මාක්ස් විසින් නැවතත් ආගම් ප්‍රතික්‍ෂේප කරනවා. ඔහුගේ කම්කරු රාජ්‍යයේදී ආගමට තැනක් නෑ. නමුත් දේශපාලනික හේතු මත මේ උත්සහයන් අසාර්ථක වෙනවා. කම්කරුවන් විසින් දේශපාලන බලය ඩැහැගැනීම ප්‍රභූන් සහ ධනවතුන් රුස්සන්නෙ නෑ. ඒ නිසා මේ ව්‍යාපාර ඇති වෙන්නෙ බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ විරෝධාකල්ප ව්‍යාපාර විදිහට මිස එහි පදනම් ව්‍යාපරය විදිහට නෙවෙයි. නාසි වාදය මේ වගේ තවත් එක ව්‍යාපාරයක්.

මේ කැරලිකාරීන් බටහිර යුරෝපයේ දේශපාලන බලය වෙනුවෙන් සටන් කරනවා. ඒකෙ උච්චාවස්ථාව තමයි පළවෙනි ලෝක යුද්ධය සහ දෙවෙනි ලෝක යුද්ධය​. නැත්තං සමහර දාර්ශනිකයන් කියන විදිහට යුරෝපා සිවිල් යුද්ධය​. මෙතනදි ඇති වෙන තුන් කොන් අරගලයෙන් නාසි වාදය තීරණාත්මක විදිහට පරදිනවා. කොමියුනිස්ට් වාදය සහ ලිබරල් ධනවාදය යුරෝපය බෙදා ගන්නවා. එතනදි කොමියුනිස්ට් වාදයට ලැබෙන්නෙ නැගෙනහිර යුරෝපය​. ලිබරල් ධනවාදය බටහිර යුරෝපයේ බලය තහවුරු කරනවා. දෙවෙනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සෙ ලිබරල් ධනවාදයට බටහිර යුරෝපයේ දී සීරියස් තර්ජනයක් එල්ල වෙන්නෙ නෑ.

දෙවෙනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සෙ තමයි "නිරාගමිකත්වය​" කරලියට එන්නෙ. දෙවෙනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සෙ බටහිර යුරෝපයේ ආර්ථික - දේශපාලන මොඩලය විදිහට ධනවාදය තහවුරු වීමත් සමඟම එහි දාර්ශනික මොඩලය විදිහට "නිරාගමිකත්වය​" වර්ධනය වෙනවා.

මෙතන නම් වල පොඩි නොගැලපීමක් තියෙනවා. වචනාර්ථයෙන් ගත්තොත් මාක්ස්වාදයත් නිරාගමිකයි. නමුත් බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ එන නිරාගමිකත්වය මාක්ස්වාදය එක්ක ගනුදෙනුවක් නෑ. ඔවුන් මාක්ස්වාදය තමාට සුළුවෙන් හෝ සම්බන්ධ දෙයක් කියල පිළිගන්නවත් කැමති නෑ. ඒ දාර්ශනිකව​, දේශපාලනිකව​, ආර්ථිකව සහ සංස්කෘතිකව බටහිර නිරාගමිකත්වය සහ මාක්ස්වාදය වෙනස් නිසා.

ඉතින් මේ "නිරාගමිකත්වය" කියන්නෙ මානව ශිෂ්ඨාචාරයේ අග්‍රඵලයක් වගේ මොකක්වත් බක්කක් නෙවෙයි. ශිෂ්ඨාචාරය විසින් ඉල්ලා සිටින අවශ්‍යතාවයන් මත බිහි වුන තවත් එක් දාර්ශනික ප්‍රතිඵලයක් පමණයි.

නිරාගමිකත්වය විසින් ආගම් විස්ථාපනය කරාට පස්සෙ යුද්ධ වගේ දේවල් නැවතිලා ලෝකය එක යායක් වෙයි වගේ දවල් හීන ඇති වෙන්නේ මේ සංසිද්ධිය හරි හැටි වටහා නොගැනීමෙන්. යුද්ධ ඇති වෙන්නෙ ආගම් නිසා මෙ නෙවෙයි. යුද්ධ ඇති වෙන්න දේශපාලන​-ආර්ථික​-සංස්කෘතික හේතු තියෙනවා. ආගම නැමැති සංස්කෘතික සංරචකය නිරාගමිකත්වය නැමැති සංස්කෘතික සංරචකය විසින් විස්ථාපනය වුනාට යුද්ධ නැති වෙන්නෙ නෑ. ඒක නිකං පොඩි එකෙක් ගෙ දවල් හීනයක් විතරයි.

හැබැයි මෙතන පොඩි පරහක් තියෙනවා. කලින් කිව්ව වගේ ආගම් විසින් මිනිසා ගේ මූලික අවශ්‍යයතා පහකට පිළිතුරු දෙනවා. නමුත් නිරාගමිකත්වය විසින් පිළිතුරු දෙන්නෙ මේවායෙන් එකකට​, ඒ කියන්නෙ "මිනිසාට ඇති වන දාර්ශනික ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු සෙවීමට​" පමණයි.

අනෙක් ප්‍රශ්න හතර තාම එහෙම්මමයි.

මෙතනදි "සමාජයේ සහ ශිෂ්ඨාචාරයේ පැවැත්මට තිබිය යුතු හර පද්ධතීන් නිර්නය කිරීමට​" කියන ප්‍රශ්නයට නිරාගමිකත්වය විසින් එතෙක් පැවතුන ක්‍රිස්තියානි හර පද්ධතියම සංශෝධනයට ලක් කරමින් යොදා ගන්න උත්සහ දරනවා. නමුත් අනික් ප්‍රශ්න තුනට නිරාගමිකත්වය විසින් පිළිතුරු දෙන්න අපොහොසත්.

මෙතනදි ප්‍රතිඵල දෙකක් වෙන්න පුළුවන්. එක, මේ ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු නොලැබීමෙන් බටහිර ශිෂ්ඨාචාරය අර්බුධයට යාම​. දෙක​, ක්‍රිස්තියානි ආගම හුදෙක් සංස්කෘතික අංගයක් ලෙස පවත්වාගනිමින් එහි දාර්ශනික මදය නිරාගමිකත්වය විසින් විස්ථාපනය කිරීම​. දැනට පේන විදිහට බටහිර ශිෂ්ඨාචාරය යන්නෙ දෙවෙනි පාරෙ.

නිරාගමිකත්වය කියන්නෙ බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයේ වර්ධනයෙන් බිහිවුන අනිවාර්‍යය ප්‍රතිඵලයක් පමණයි. ඒක ක්‍රිස්තියානි ආගමේ තාර්කික පරිනාමීය ප්‍රතිඵලය​.