(උපුටා ගැනීම ක්සේවියර් රොමේරෝ ෆ්රියාස් ගේ "Folk Tales of the Maldives" පොතෙන්)
පළවෙනි පොල්ගස්
පොල් ගහ කියන්නෙ පුදුම ගහක්. පොල් ගහෙන් අපිට ගොඩාක් ප්රයෝජන තියෙනවා. විශේෂයෙන්ම දිවෙහි රාජ්ජෙ ඇත්තන්ට. කෑම, බීම, සෙවන, ගෘහ උපකරණ, බෝට්ටු හදන්න ලී, ඉන්ධන, බෙහෙත්, සෙල්ලම් බඩු, නලා, පෙට්ටි, භාජන, තෙල්, කෙසු, ලණු - මේ දිවෙහි රාජ්ජෙ ඇත්තො පොල් ගහෙන් ගන්න ප්රයෝජන කීපයක්.
ගොඩාක් ඉස්සර මාලදිවයිනට මුලින්ම ආපු පදිංචිකාරයන්ට ජීවත් වෙන්න ගොඩාක් අමාරු වුනා. ඒ ඉස්සර කාලෙ මාලදිවයිනේ පොල් ගස් තිබ්බෙ නැති නිසා.
සොබාවික සම්පත් හිඟ කම නිසා මාලදිවයිනේ මුල් පදිංචිකාරයො ජීවත් වුනේ ඉතාම අපහසුවෙන්. කෑම හිඟකම සහ ලෙඩ රෝග වලින් මිනිස්සු මැස්සො වගේ මැරුන. ගොඩක් දෙනා ජීවත් වුනේ ඉතා කෙටි කාලයයි. ඒ කෙටි කාලයත් ඉතා අපහසුවෙන්. මරණය කියන්නෙ ඔවුන්ට ඉතා හුරු දෙයක්.
මේ මුල් පදිංචිකාරයො අතරෙ හිටියා ඉතා දක්ෂ "ෆන්ඩිත" කෙනෙක් (යකැදුරෙක්). දැන් ඔහුගේ නම කාටවත් මතක නෑ. මේ ෆන්ඩිතයා තමාගේ මිනිස්සු මැරෙන හැටි දැකලා කම්පාවට පත් වුනා. ඉතා ඉක්මනින් සියළුම දෙනා මිය ගිහින් දූපත් ඔක්කොම ජනශුන්ය වෙයි කියල ඔහුට තේරුනා. ඒ වෙනුවෙන් යමක් කරන්න ඔහු හිතට ගත්තා.
ඔහු පොත් පත් කියවලා බොහෝ කරුණු කාරනා සොයා බලලා විශේෂ ආලේපයක් හැදුවා. ඊට පස්සෙ මිය යන හැමෝගෙම - පිරිමි, ගෑණු, ළමයි - වලලන්න කලින් මේ ආලේපයෙන් ටිකක් කටට දැම්මා. මිනිස්සු දිගටම මැරුනා. ඒ හැම කෙනාගෙම කටට අර ආලේපයෙන් ටිකක් දාල තමයි වැලලුවේ.
මේ විදිහට සති කීපයක් ගත වුනා.
හැම මල සිරුරේම හිස් කබලේ කටෙන් පොඩි කොල පාට අංකුරයක් මතු වුනා. මේ අංකුරය ශක්තිමත් ගහක් බවට පත් වුනා. සමහර ගස් උසයි. සමහර ගස් පොඩියි. සමහර ගස් අඳුරු පාටයි. සමහර ගස් ලා පාටයි. ඒ ගස වැවුන හිස් කබල අයිති කෙනා ගේ සොබාවය අනුව.
ටික කාලයකින් මේ අළුත් ගස් මුළු මාලදිවයින පුරාම වැවෙන්න පටන් ගත්තා. ගස් වැඩුනට පස්සෙ ෆන්ඩිතයා ඉතුරු වෙලා හිටපු මිනිස්සුන්ට කියල දුන්නා මේ ගහේ හැම කොටසක්ම ප්රයෝජනයට ගන්න හැටි.
අළුත් ගහේ පිහිටෙන් මිනිස්සුන් ගෙ ජීවිතය ක්රමයෙන් යහපත් වුනා. ජනගහනය ආපහු වර්ධනය වෙන්න පටන් ගත්තා. මාලදිවයින ක්රමයෙන් ජීවත් වෙන්න සුදුසු තැනක් බවට පත් වුනා. මිනිස්සු ධනවත් වුනා. සතුටෙන් ජීවත් වෙන්න පටන් ගත්තා.
අදටත් දිවෙහි රාජ්ජේ පියෙක් ට තමාගෙ දරුවෙක්ට දෙන්න පුළුවන් වටිනාම තෑග්ග විදිහට සලකන්නේ තමාගේ අතින් හිටවපු පොල් ගහක්෴
- කතාව කිව්වේ "වයිජෙහේ ගේ දූන්ඩිගන් අලි ඩීඩී" (ෆුවාමුලාකු දූපත)
අටුවාව
1. ෆන්ඩිත
"ෆන්ඩිත" කියන්නෙ මාලදිවයිනේ වැදගත් චරිතයක්. බොහෝ දූපත් වල ෆන්ඩිත කෙනෙක් හිටියා. මොහුගේ කාර්ය භාරය වුනේ දූපත් වාසීන් ගේ සෞඛ්යය රැක බලා ගැනීම. ඒක වෙදා සහ යකැදුරා යන දෙකේ සංකලනයක්. "ෆන්ඩිත" කියන වචනය හැදිල තියෙන්නෙ සිංහල "පණ්ඩිත" වචනයෙන් කියල හිතන්න පුළුවන්.
2. වසංගත
මාලදිවයින් වාසීන් ජීවත් වෙන්නේ කුඩා දූපත් වල. මේ බොහොමයක් දූපත් දිග පළලෙන් කිලෝ මීටර් එකක් දෙකකට වඩා ලොකු නෑ. ඒ වගේම මේ දූපත් වල වැවෙන ගස් වැල් වර්ග ඉතා සීමිතයි. ඒ නිසා ඔවුන් ගේ ආහාර වේල සමන්විත වෙන්නෙ ඉතාම සීමිත ආහර වර්ග කීපයකින්. එළවළු, පලා සහ පළතුරු ආහාරයට එක් වෙන්නෙ අඩුවෙන්. මේ නිසා ඔවුන් ගේ ප්රතිශක්තිකරනය දුර්වලයි.
මේ හේතුවත්, කුඩා දූපත් වල ලං ලං ව ජීවත් වීමත් නිසා වසංගත රෝග මාලදිවයිනේ ජීවිතයේ ඉතා සුලබ දෙයක්. වසංගතයක් දූපතකට ආවම දූපතේ ජනගහණයෙන් සෑහෙන දෙනෙක් මිය යන එක සුලබ දෙයක්. මේ නිසා ඔවුන් ජීවත් වුනේ වසංගත රෝග පිළිබඳ නිරන්තර බයකින්. වසංගතයක් ඇවිල්ලා දූපතක් සම්පූර්නයෙන්ම ජන ශුන්යය වුන අවස්ථා ඔවුන් ගේ ඉතිහාසයේ සුලබයි.
වසංගත රෝග වලට හේතුව විදිහට ඔවුන් තදින්ම විශ්වාස කලා භූතාත්ම වල බලපෑම. ෆන්ඩිත ගේ කාර්ය භාරය වැදගත් වුනේ මේ නිසා.
3. පොල්
දිවෙහි බසෙන් පොල් ගහට කියන්නෙ "දිවෙහි රුහ්". ඒකෙ තේරුම "මාලදිවයිනේ තාල ගස (Maldives Palm)". අතීතයේ මාලදිවයින් වැසියෙක් ගෙ ධනවත් කම මැන්නේ ඔහු සතුව තිබ්බ ධීවර බෝට්ටු ගණනෙන් සහ ඔහු සතුව තිබූ පොල් ගස් ගණනෙන්.
කතාවේ කියන විදිහටම පොල් ගහ කියන්නේ මාලදිවයින් වැසියන්ට නැතුවම බැරි දෙයක්. අතීතයේදී මේ බැඳීම තවත් දැඩි වෙන්න ඇති. පොල් ගස් නැතුව මාලදිවයිනේ ජීවත් වෙනවා කියන එක හිතන්න බැරි දෙයක්. ඒ නිසා ඔවුන් ගේ පැවැත්මට පොල් ගහේ ඇති වැදගත් කම මේ කතාවෙන් නිරූපනය කෙරෙනවා.
මේක මාලදිවයින් වැසියන් ගේ මූලාරම්භ කතා (origin myths) හතරෙන් එකක්. (අනෙක් තුනේ තියෙන්නෙ ඔවුන්ට බල මාළුවා හමුවුන හැටි, මාලදිවයින එක්සත් රටක් වුන හැටි සහ මාලදිවයිනට ඉස්ලාමය ආව හැටි).
මාලදිවයින් වාසීන් පිළිගන්න විදිහට පොල් ගෙඩියේ නැට්ට පැත්තේ තියෙන කුඩා රවුම් සලකුණු තුන හිස් කබලේ ඇස් දෙක සහ කට. පොල් ගහේ අංකුරය මතු වෙන්නේ මෙතැනින්.
පොල් ගහට මාලදිවයින් වැසියන් දක්වන ගෞරවය කොයිතරම් ද කියනව නං අද ඔවුන් ගේ රාජ්ය ලාංඡනයේ තියෙන්නෙත් පොල් ගහක්.